LRT-ның 1 шақырымы ел бюджетіне 36,5 млн долларға түседі

2017 жылғы жағдай бойынша әлемде 80-ге жуық ЖРК жүйесі салынды, 100-ге жуық ЖРК жүйесі жобалау мен құрылыстың түрлі сатыларында болды.

ЛРТ ҚҰРЫЛЫСЫ ЖҮРІП ЖАТҚАН ҚАЛАЛАР

Лусаил Қаласы, Катар. Аяқталу мерзімі – 2022 жыл. Ұзындығы – 22 км, станция саны – 19, желі саны – 3, Жылжымалы құрамды жеткізуші - Alstom Citadis. Құны-2.7 млрд, АҚШ доллары, Бір км үшін 122.7 млн АҚШ доллары.    

Тампере Қаласы, Финляндия. Аяқталу мерзімі – 2022 жыл. Ұзындығы – 16 км, станция саны – 24, желі саны – 2, Жылжымалы құрамды жеткізуші - Škoda Transtech. Құны-306 миллион АҚШ доллары, км үшін 19.1 миллион АҚШ доллары.

Китченер Қаласы-Ватерлоо, Канада. Жоспарланған аяқталу мерзімі-2022 жыл. Ұзындығы – 19 км, станция саны – 19, желі саны – 1, жылжымалы құрамды жеткізуші-Bombardier Transportation. Құны-868 млн АҚШ доллары.

Ньюкасл Қаласы, Австралия. Жоспарланған аяқталу мерзімі-2021 жыл. Ұзындығы – 2.7 км, станция саны – 6, желі саны – 1, жылжымалы құрамды жеткізуші - CAF Urbos. Құны-шамамен 600 млн АҚШ доллары, Бір км үшін 223 млн доллар.

Куэнка Қаласы, Эквадор. Жоспарланған аяқталу мерзімі-2021 жыл. Ұзындығы – 10.7 км, станция саны – 27, желі саны – 1, жылжымалы құрамды жеткізуші - Alstom Citadis. Құны-230 млн АҚШ доллары, Бір км үшін 21.4 млн АҚШ доллары.

Фошань қаласы, ҚХР. Жоспарланған аяқталу мерзімі-2021 жыл. Ұзындығы – 9.5 км, станция саны – 15, желі саны – 1, жылжымалы құрамды жеткізуші-ABB Daimler Benz Transportation (Adtranz).

LRT ҚҰНЫ

Жеңіл рельсті көлік құрылысының құны қажетті туннельдер мен эстакадалардың санына байланысты.

Жеңіл рельсті көлік жобаларына шолу LRT жүйелерінің көпшілігінің құны км үшін 9.4 миллионнан 100 млн долларға дейін екенін көрсетеді.

Жалпы, жаңа жеңіл рельсті көліктің құрылысы бір км үшін орта есеппен 21,8 млн АҚШ долларын құрайды.

АҚШ – тағы ең қымбат жоба Сиэттлдегі LRT жүйесі болды - км үшін 111.9 млн АҚШ доллар.

LRT жылжымалы құрамының негізгі өндірушілері-бұл құрылыс консорциумы.

Alstom, Bombardier Transportation, Siemens Mobility, Hitachi Rail, Kawasaki Heavy Industries, Mitsubishi Heavy Industries, PESA, CAF, Adtranz.

БРТ МЕН ЛРТ-ны САЛЫСТЫРУ

БРТ енгізуге жұмсалатын күрделі шығындар ЛРТ-ға қарағанда төмен.

АҚШ Есеп палатасы жүргізген зерттеу БРТ-ға жұмсалатын орташа күрделі шығындар км үшін 8.4 млн АҚШ долларын, ал ЛРТ-ға жұмсалатын орташа шығындар км үшін 21.8 млн АҚШ долларын құрайтынын көрсетті. 

Алайда, инвестициялардың жалпы көлемі жол төсемінің құны, аялдама кешендері арасындағы қашықтық, аялдама кешендерінің конструкциялары, бағдаршам жүйелері және басқа да  факторларға байланысты айтарлықтай өзгереді.

22.4 км БРТ - 188.1 млн доллар.

22.4 км ЛРТ - 488.3 млн доллар.

«Қажеттілікті шешу үшін негізсіз эмоциялар немесе жай пікір емес, ғылым қажет»,- деп түйіндеді Әукенов.

Айта кетейік, жоба бойынша астанадағы ЛРТ ұзындығы 41,8 шақырымды құрайды.

2015 жылдан бастап LRT жобасын іске асыруға бюджеттен 156,3 млрд теңге бөлінді. AstanaLRT құрылысы 2020 жылдың маусым айының соңында аяқталуы керек еді, бірақ 2018 жылы қаржыландыру проблемаларына байланысты жоба тоқтатылды. Жобаның бастапқы құны 1,8 млрд долларды құрады. Қытай даму банкінің 20 жылға берген қарыз процентімен 2,6 млрд долларға шыққан. 2019 жылы жоба оңтайландырылып, 1,2 млрд доллар үнемделді. LRT құрылысы жобасының соңғы құны бүгінде 1,5 млрд долларды құрайды.

1,5 млр долларды 48 шақырымға бөлсек, Қазақстан бюджеті үшін ЛРТ-ның бір шақырымы 36,5 млн долларға  түскелі тұр. Әлемде мұндай құрылыс құны 9.4 миллионнан 100 млн долларға дейінгі аралықта бағаланады. 

Айтпақшы, қазір Алматы қаласында да жеңіл рельсті көлік салу жобасы қаралып жатыр. Оған да 1 млрд доллар қажет екені белгілі болды.