King’s College London ғалымдары бұл жаңалықты «тіс күтімінде төңкеріс жасайтын қадам» деп бағалап отыр, деп хабарлайды Ulysmedia.kz порталы The Telegraph газетіне сілтеме жасап.
Лондондағы King’s College зерттеушілері бұл жетістік келешекте адамдарға жоғалтқан тістерін қалпына келтіруге жол ашуы мүмкін екенін айтады. Бұл – пломба немесе тіс импланттарының орнына келетін балама болмақ.
Ғалымдар тіс өсіп жетілуі үшін қажет ортаға ұқсас материал жасап шығарған. Осы орта жасушаларға сигнал беріп, тісті қалыптастырады.
King’s College-тің регенеративті стоматология бөлімінің директоры доктор Ана Анжелова Волпони бұл жаңалықтың «тіс күтімі саласында төңкеріс жасау әлеуеті бар» екенін мәлімдеді. Зерттеуде акулалар мен пілдер сияқты кейбір жануарлардың жаңа тіс өсіруге қабілетті екені айтылған. Ал адамдарда бұл қасиет тек бала кезде ғана болады. Сондықтан тісті қайта өсіру мүмкіндігі – стоматологияда ілгері басқан ірі қадам саналады. Мұның импланттар мен пломбалардан айырмашылығы – зертханада науқастың өз жасушаларынан өсірілген тіс жақ сүйекке табиғи түрде сіңісіп, өзін-өзі қалпына келтіре алады.
King’s College пен Империялық колледж Лондон бірлесіп жүргізген бұл зерттеу он жылдан аса уақыт бойы жүргізіліп келген.
King’s College стоматология, ауыз және бет-жақ ғылымдары факультетінің зерттеушісі Сюэчэнь Чжан:
Пломба – тісті қалпына келтірудің ең үздік әдісі емес. Уақыт өте келе ол тістің құрылымын әлсіретеді, қызмет ету мерзімі шектеулі және тісжегі мен сезімталдықты арттырады, – дейді.
Оның айтуынша, импланттар инвазиялық операцияны қажет етеді әрі жақ сүйекке жақсы орнығуы үшін нақты үйлесімді талап етеді.
Бұл екеуі де – жасанды шешімдер және олар табиғи тістің қызметін толық қалпына келтірмейді. Сондықтан болашақта асқынулар тудыруы мүмкін, – дейді Чжан – Ал зертханада өсірілген тістер табиғи жолмен қайта қалпына келеді, жақ сүйекпен біртұтас болып, шынайы тіс сияқты қызмет етеді. Олар берік, ұзақ мерзімді және ағзаға жат болудан қауіпсіз. Бұл – пломба немесе импланттарға қарағанда әлдеқайда төзімді әрі биологиялық тұрғыда үйлесімді әдіс».
Бұған дейін зертханада тіс өсіруге арналған талпыныстар жасушалардың бір-бірімен тиімді байланыс орната алмауына байланысты сәтсіз аяқталып келген.
Ғалымдар қазір екі әдісті қарастырып отыр:
Тісті толықтай зертханада өсіріп, кейін оны пациенттің аузына салу.
Бастапқы кезеңдегі тіс жасушаларын бірден науқастың жақ сүйегіне енгізіп, сол жерде жетілуіне мүмкіндік беру.
Біз тісті ауыз қуысында өсірудің бірнеше әдісін қарастырып жатырмыз. Бір жолы – жетілмеген тіс жасушаларын тіс орнына салу және олардың табиғи жолмен өсуін бақылау. Екіншісі – тісті толық зертханада өсіріп, дайын күйінде пациентке орнату. Екі жағдайда да зертханада бастапқы даму процесін іске қосуымыз керек», – дейді Чжан.
Доктор Волпони өз кезегінде «Бұл сала алға жылжыған сайын мұндай инновациялық тәсілдерді енгізу тіс күтімінде жаңа дәуірге жол ашып, тісті қалпына келтіру мен регенерациялауда тиімді әрі тұрақты шешімдер ұсынуға мүмкіндік береді» деп түйіндеді.
