Қазақстан парламентінің депутаттары Қайрат Қожамжаровтың кінәсі дәлелденсе, ол жазалануы тиіс деп есептейді. Ulysmedia.kz бұған дейін бұрынғы сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің басшысы әулеттік тартыс, лауазымды өкілеттігін асыра пайдалану және заңсыз баю күдігіне байланысты тергеу мен даудың ортасында қалғанын хабарлаған.
Депутаттар әділдік талап етеді
8 қыркүйекте үкімет кулуарында мәжіліс депутаты Ермұрат Бапи Қайрат Қожамжаров құзырлы мемлекеттік органда басшылық қызмет атқара жүріп, заңмен белгіленген нормаларды бұзған болса, онда оның лауазымы мен тұлғасына қарамастан жауапкершілікке тартылуы тиіс екенін айтты.
– Қазір ол Ресейге кетіп, ықпалды адамдардың қамқорлығымен саяси баспана тапқан сияқты. Бірақ біздің Ресеймен жауапкершілікке тартылған адамдарды экстрадициялау туралы келісіміміз бар. Қазір тергеу басталды. Егер оның қорытындысы бойынша Қожамжаровтың кінәсі дәлелденсе, біз Ресейден оны қайтаруды талап етуге құқылымыз, – деді Бапи.
Оның айтуынша, өзі Қожамжаровты жеке танымайды, тек оның қызметімен баспасөздегі жарияланымдар арқылы ғана таныс.
Антикоррупциялық қызмет – кландық құрал
Парламенттің тағы бір депутаты Ерлан Саиров кезінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет кландық-саяси мәселелерді шешудің құралы ретінде пайдаланылғанын айтты.
– Сіздерге көптеген резонансты істер болғаны белгілі. Сонымен қатар, «Қорғас» ісі, бұрынғы премьер-министр Серік Ахметовтің ісі және басқа да істер бойынша азаптау қолданылды деген күдік бар. Егер бұл күдіктер расталса, барлық күдіктілер заң алдында жауап беруі тиіс. Ал Қожамжаровтың өзіне келсек, ол сол кездегі кландық-саяси мәселелерді шешудің негізгі тұлғасы болды. Сондай-ақ бұл адамның заңсыз байығаны жөнінде де күдік бар, – деді Саиров журналистерге.
Шетелдік активтер туралы
Депутат сондай-ақ 2011 жылғы оқиғаны еске салды. Ол кезде бір журналист Қожамжаровтар отбасын Дубайда 11 миллион долларлық есепшоты бар деп айыптаған. Бұл деректер қазір қайта тексеруді қажет етеді. Сол кезде қазақстандық БАҚ қаржы полициясының басшысы Қайрат Қожамжаровтың жұбайы Салтанат Аханова шетелдік шоттар мен мүлікке қатысты жарияланымдарға қарсы шығып, оларды жоққа шығаруды талап еткені жазылған. Ол ешқашан шетелдік банктерде есепшоты мен Дубайда жылжымайтын мүлкі болмағанын айтып, Dubai Bank пен әмірліктің жер департаментінің ресми жауаптарын ұсынған. Бас прокуратура да Ахановада шетелдік активтердің жоқ екенін растаған. Саировтың пікірінше, «осы адамның қызметіне байланысты қоғамда өте көп сұрақ туындаған».
– Қожамжаров – заңды, адам құқықтарын және барлық құқықтық нормаларды өз мүддесіне қарай икемдеген адам. Көптеген адам зардап шекті, себебі кландық мәселелерді шешуге тура келді. Бүгінде көптеген дерек ашылып жатыр, олардың бәрі мұқият тексеріліп, заңға сәйкес баға берілуі тиіс, – деді Саиров.
Ресми тергеу
Экономикалық және сыбайлас жемқорлық қылмыстарына қарсы агенттіктің бұрынғы төрағасы Қайрат Қожамжаровқа қатысты сотқа дейінгі тергеу басталды. Бас прокуратура тергеу оның түрлі жылдары басшылық қызметтер атқарған кезеңдерінде лауазымдық өкілеттігін асыра пайдалану және қылмыстық жолмен табылған кірістерді заңдастыру фактілері бойынша жүргізілуде. Осы мақсатта арнайы прокурорлардың басшылығымен жедел-тергеу топтары құрылды. Өзге ақпарат ҚПК-нің 201-бабына сәйкес жария етілмейді. Бұған қоса, 2025 жылдың 8 наурызында ведомство Қайрат Қожамжаровтың «Хоргос ісіне» қатысы бар екенін мәлімдеген.
Серіктестерінің қамауға алынуы
Бұған дейін экс-ұлттық бюро басшысы Талғат Татубаев азаптау ісі бойынша күдікті ретінде ұсталды. Кейінірек дәл осы бап бойынша антикоррупциялық органдарда маңызды лауазымдар атқарған Олеса Кексельге де күдік тағылды. Екеуі де бұрын Қожамжаровтың командасында жұмыс істеген. Сонымен қатар, Қожамжаров бас прокурор болған кезінде өзінің бұйрығымен қызметке тағайындаған бұрынғы көлік прокуроры Мақсат Дүйсеновке іздеу жарияланды.
Қайрат Қожамжаров – қаржы полициясының генерал-майоры, әр жылдары сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросын, мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттікті басқарды, Ақмола облысының әкімі және қауіпсіздік кеңесінің хатшысы қызметтерін атқарды.
Қожамжаров командасының қалай жұмыс істегені жөнінде Ulysmedia.kz сайтына журналист Бигельдин Ғабдуллин айтып берді. Central Asia Monitor және Raditochka.kz басылымдарының бұрынғы бас редакторы «репрессивтік үштік» – Қожамжаров – Тәтубаев – Кексельдің кейбір жұмыс тәсілдерін ашып көрсетті.
Авторы: Светлана Глушкова
