Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мадина Әбілқасымова 2019 жылы жүргізілген кредиттік амнистияның ұзақ мерзімді тиімді болмағанын айтты. Оның сөзінше, қарыздары кешірілген азаматтардың бір бөлігі қайтадан несие рәсімдеп, қайта қарызға батқан, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
«Кейбір азаматтар қарызды бәрібір кешіреді деп ойлайды»
Мадина Әбілқасымованың айтуынша, кредиттік амнистия кезінде мемлекет азаматтардың белгілі бір бөлігіне қарыз жүктемесін жеңілдеткенімен, бұл шара кейбіреулердің жауапкершілігін төмендеткен.
- Кей адамдар бес-алты жыл сайын несиелері кешіріледі деп күтеді де, төлемін тоқтатады. Бұл мемлекет бюджетіне қосымша салмақ түсіреді. Сол себепті біз енді қарызды кешіру емес, қаржылық сауаттылық пен алдын алу шараларын күшейтуге басымдық береміз, — деді агенттік басшысы.
Қарызды қайтара алмайтындарға жаңа шектеу енгізілді
Агенттік соңғы жылдары азаматтардың шамадан тыс қарыз алуын тежеу үшін қарыз жүктемесі коэффициентін (ҚЖК) төмендетті. Егер азамат соңғы 12 айда несиесін 90 күннен артық кешіктірсе, оған жаңа кредит алу шектеледі.
- Бұрын бұл көрсеткіш 0,5 болса, енді 0,25-ке дейін қысқартылды. Бұл — қарызын өтей алмағандардың қайта несие алу мүмкіндігін шектейтін шара, — деді Әбілқасымова.
Кім және не үшін несие алады?
Агенттік мәліметінше, халықтың басым бөлігі несиесін уақытында өтеп отыр. Алайда ірі сомада және ұзақ мерзімге алынған тұтынушылық несиелер көбіне проблемалық несиеге айналады.
Сондықтан агенттік 5 жылдан артық мерзімге тұтынушылық несие беруге тыйым салған.
- Несиенің басым бөлігі ұзақ мерзімді тауарлар мен тұрмыстық қажеттіліктерге жұмсалады. Азаматтардың шамамен 10 пайызы азық-түлікке, 20 пайызы тұрмыстық техника мен ұзақ мерзімді тауарларға, тағы 10 пайызы жөндеу, білім алу және емделуге несие алады, — деді ол.
Негізгі мақсат — қарыз тұзағынан шығу
Әбілқасымова қарыз жүктемесін азайту тек мемлекет тарапынан емес, азаматтардың өз қаржылық жауапкершілігі арқылы да шешілетінін айтты.
Мемлекет енді тікелей амнистия емес, борышкерлермен жұмыс істеудің балама жолдарын — кеңес беру, қайта құрылымдау және қаржылық сауаттылықты арттыру тетіктерін қолданбақ.
