Қазақстандағы барлық екінші деңгейдегі банктер үшін 2023 жылғы тренд жылдам цифрландыру және дербестендірілген өнімдерді ұсына отырып, клиенттерге қызмет көрсету жылдамдығының өсуі болды. Нәтижесінде қазақстандық банктердің клиенттері физикалық және заңдық тұрғыдан жаңа цифрлық мүмкіндіктерге қол жеткізді. Оның ішінде онлайн-банктік аударымдар бар. Бұл жүйе уақыт өткен сайын ыңғайлы құралға ғана емес, сонымен бірге мүлдем қауіпсіз және ақша аударудың өте жылдам әдісіне айналуда.
Жүйеде банктің мобильді қосымшасынан телефон нөміріне, картаға және компанияның немесе жеке тұлғаның шотына, сондай-ақ халықаралық жылдам аударымдар қызметтеріне (Western Union, Golden Corona, Unistrim, CONTACT) аударымдар, аймақтың көрші елдеріне аударымдардың басқа түрлері бар.
Сонымен қатар, 2018 жылы елдің алты Банкі Touch ID технологиясын қолдана отырып, контактісіз төлемдерді белсенді қолдана бастады. Бұл бір кездері саусақ ізі аутентификациясының нақты жетістігі болды, сонымен қатар Face ID — бұл Пайдаланушының бет-әлпетін танудың жаңа деңгейі.
Интернеттегі халықаралық аудармалар
Қазақстан банктерінің ерекше мақтанышы ретінде әлемнің 70-тен астам еліне халықаралық аударым жасайтынын атап өтуге болады.
«Бұрынғының адамдары» жастық шағында шетелге аударымдар жіберуші үшін де, алу үшін де біраз қиындықтарға тап болатын. Банкке барып, менеджерге ұзақ кезек күтіп, содан кейін алушының елі мен қаласына байланысты ақша аударымының оңтайлы түрін таңдап, алушының деректерімен нысанды толтыру қажет болды. Содан кейін аударым түскенше кейде бірнеше күн, тіпті бірнеше апта күтуге мәжбүр болатын.
Цифрлық дәуір айналамызды күрт өзгертті. Бүгінгде әлемнің кез-келген жеріне халықаралық аударма жасағыңыз келсе үйден шықпайсыз. Банк қосымшасы орнатылған ұялы телефонның бар болуы жеткілікті. Әрі қарай қажетті қызметті таңдап, мобильді нұсқаулық ұсынатын қадамдарды орындайсыз. Сандық технологияның арқасында сіздің аударымыңыз жедел түседі. Қызмет ақысы төмен және сенімділігі жоғары. Мұрағатта аударымдар тарихы, қажет болған жағдайда сұраныс бойынша жіберуге болатын электрондық чектер де бар.
Қазақстандық банктер қосымшалар арқылы халықаралық аударымдар бөлігінде қандай шарттар ұсынатынын көрейік. Қазақстанда 2023 жылдың қазан айының басына ресми түрде 21 екінші деңгейлі банк бар.
Біздің зерттеуіміз үшін цифрлық тұрғыдан ең озық екінші деңгейдегі жеті банкті алдық - Halyk, Kaspi, Forte, Jusan, HomeCredit, Freedom және Центркредит банкі.
Қазақстан Ұлттық Банкінің ресми деректеріне сәйкес, Halyk 2023 жылдың қазан айының басындағы активтері 14 трлн теңгені құрайтын елдегі ең ірі банк болып табылады. Одан кейін Kaspi тұр. Бұл екі банк, шын мәнінде, брендтің тартымдылығы және оның орналасу тиімділігі, жарнамалық кампаниялардың тиімділігі, қызметкерлердің тұтынушылармен өзара әрекеттесу сапасы сияқты әртүрлі критерийлер бойынша алда тұр.
Егер Kaspi негізінен бөлшек сауда сегментіне назар аударатын болса, Halyk әмбебап банк болып табылады және бөлшек секторды ғана емес, корпоративті секторды да қамтиды. Сондықтан Halyk өз клиенттеріне ұсынатын өнімдер мен қызметтердің алуан түрлілігімен ерекше.
Бұл тізімде үшінші орында ЦентрКредит Банкі тұр. Осы банктерден кейін айнымалы рейтингтің артында жоғарыда аталған тізімнің қалғандары тұр. Бірақ жеті банктің екеуінде (HomeCredit және Freedom) халықаралық аударымдардың P2P жоқ.
P2P аударымы
Халықаралық операцияларға арналған P2P аударымдары дегеніміз не? P2P немесе peer-to-peer (кейде person-to-person) аббревиатурасы «тең – тең» деп аударылады. Ал банктік контексте «тең қатысушы» деп аударылады.
P2P аударымдары – банктің немесе басқа делдалдардың қатысуынсыз, яғни тікелей мамандандырылған қызметтер немесе қосымшалар арқылы бір пайдаланушыдан екіншісіне ақша аударымдары.
Халықаралық аударымдардың P2P алғашқы үш критерийі бойынша банктердің шарттарын салыстырайық (картадан картаға):
- Комиссия.
- Аударым операцияларының лимиті.
- $500 аударым кезінде есептеуді талдау.
Халықаралық аударым комиссиясы
Halyk: басқа елге аударым ақысы-$2, бұл сан тұрақты және аударым сомасына қарамастан әрқашан $2 құрайды. Мысалы, сіз онлайн режимінде шетелге $500 аударғыңыз келді, комиссия тек $2 немесе $10 мың болады.
Kaspi аударым сомасының 0,95% комиссия алады. Бірінші $500, кейін $10 мың аударуға тырысайық. Бірінші жағдайда комиссия сомасы - 0,95%*$500 = $4,75. Екінші жағдайда 10 мың доллар аудару үшін сізге 0,95%*$10 000 = $95 төлеуге тура келеді.
Forte Bank – 0,9%. Сол есептеулер $500 аударым кезінде комиссия $4.5, ал 10 мың аударым кезінде – $ 90 болатынын көрсетеді.
Jusan Bank – 0,5%. Jusan банкінде $500 және $10 мың аударым кезінде сәйкесінше $2,5 және $ 50 сомасында комиссия төлеу қажет.
Центркредит Банкі - 1%. Мұнда комиссия сомасы: $500 – $5 аударғанда, ал 10 мың аударғанда – $100 құрайды.
Аударым операцияларына арналған лимит
Аударымдардың тәуліктік лимиті:
Halyk - $5 мың, Kaspi – $2,5 мың, Forte – $10,7 мың (Ұлттық Банктің деректері бойынша 27.11.2023 ж.), Jusan – $4,3 мың, ЦентрКредит банкінде – $5,4 мың.
Аударымдардың айлық лимиті:
Halyk – ең жоғары шектеу (айына $150 мың). Kaspi - $10 мың, Forte – $20 мың, Jusan – да лимит жоқ, ЦентрКредит банкінде- $8,4 мың.
Аударымдардың тәуліктік саны:
Halyk арқылы тәулігіне 100 халықаралық аударым жасауға рұқсат етілген. Kaspi, Jusan және ЦКБ-да аударымдардың ең көп саны жоқ. Forte-де күніне ең көп дегенде бес халықаралық аударым жасауға рұқсат етіледі.
$500 аударым кезінде есептеуді талдау
Шын мәнінде, бұл банкті таңдау кезінде банктің кез келген әлеуетті клиенті назар аударатын негізгі критерий.
Ең тиімді комиссияны Halyk ұсынады (500 доллар аударған кезде). Естеріңізге сала кетейік, бұл банкте комиссия тіркелген және аударым сомасына тәуелді емес ($2 құрайды, бұл шамамен 926 теңге).
Естеріңізге сала кетейік, жоғарыдағы есептеулер Kaspi-де $4,75 (шамамен 2 199 теңге), Forte-де $4,5 (шамамен 2 083 теңге), Jusan-да $2,5 (шамамен 1 157 теңге) және Банк ЦентрКредитте $ 5 (шамамен 2 315 теңге) тең.
P2P Өзбекстанға аударымдар
Қазақстанның екінші деңгейдегі банктерінің мобильді қосымшаларынан халықаралық аударымдарды әлемнің 70-тен астам елінде жүзеге асыруға болады. Бірақ іс жүзінде барлық ЕДБ-де алыс шет елдерге және ТМД елдеріне немесе Орталық Азия елдеріне Қазақстаннан ауысу комиссиялардың шарттары, сондай-ақ аударым операцияларына лимиттер бойынша теңестірілген. Бұл қаншалықты әділ және дұрыс деп дауласудың қажеті жоқ сияқты. Өйткені, цифрлық кеңістіктің логистикасы нақты әлемнің логистикасынан ерекшеленеді. Әуе қатынасы мен теміржолдың географиясы мен графигіне тәуелді емес.
Сонымен қатар, қазақстандық картадан Өзбекстан Республикасы азаматтарының банк картасына аудару аталған банктердің біреуінде ғана жеке қызмет ретінде енгізілді. Halyk Банкінің мобильді қосымшасында сіз Uzcard және Humo карталарына аударым жібере аласыз. Алушының картасына қабылдау өзбек сомасында, ал айырбастау автоматты түрде жүзеге асырылады.
Бұл ретте Halyk аударым сомасына қарамастан барлық операцияларға 150 теңге мөлшерінде тіркелген комиссия белгіледі. Бұл Ұлттық Банктің 2023 жылғы 27 қарашадағы бағамы бойынша небәрі 0 0,32 құрайды.
Halyk қосымшасынан Өзбекстанға $500 және $5 мың жіберсеңіз, комиссия сомасы 150 теңге немесе $0,32 болып қалады.
Осылайша, бұл P2P жүйесі бойынша халықаралық аударымдар үшін ең төменгі комиссия екені даусыз.
Банкті қалай таңдауға болады?
Тізімдегі барлық бес рейтингтік банк 24/7 онлайн режимінде мобильді қосымшаларында шетелдік карталарға аударымдарға қол жеткізуді ұсынады. Олар клиенттерге қауіпсіздікті, төмен комиссияларды және ең бастысы ақша аудару операциясын жедел орындауды уәде етеді. Шынында да, Қазақстанда екінші деңгейдегі банктерде киберқорғау деңгейі жоғары, басқа елдерге аударымдардың P2P жылдамдығы тұрақты өсуде.
Банк пен мобильді қосымшаны таңдағанда, жоғарыда аталған үш негізгі критерийге назар аудару жеткілікті.
Егер P2P төлемдері бар осы бес ЕДБ деректерінің жиынтық пайдасын талдайтын болсақ, онда таңдау қисынды түрде осы тізімдегі екі-екі банкке дейін тарылады. Барлығы, егер сіз аударым жасағыңыз келсе және аударым құны сізге өте маңызды болса, онда біз Halyk мобильді қосымшасын пайдалануды ұсынамыз. Онда комиссия сомасы аударымның кез келген сомасында тұрақты болып қалады.