«ЭКСПО» ісі қайта жанданып келеді — бұл жолы іс бұрынғыдан да кең резонанс туғызуы мүмкін. Сотталған Талғат Ермегияевтің адвокаттары оның ісін қайта қарауды сұрап, президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа тікелей жүгінді, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Бұған дейін Ермегияевтің бұрынғы орынбасары Мұрат Омаров Ulysmedia.kz сайтына берген сұхбатында бұл істің қолдан жасалғанын, ал «ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясының экс-басшысына тағылған айыптар негізсіз екенін мәлімдеген болатын.
АДВОКАТТАР ПРЕЗИДЕНТКЕ ЖҮГІНДІ
Адвокат Анар Құсайынова Facebook парақшасында президенттің: «заңдылық пен әділдік әуел бастан қамтамасыз етілуі керек» деген сөздерін еске сала отырып, мемлекет басшысына әлеуметтік желі арқылы үндеу жасауға мәжбүр екенін жазды. Себебі, оның айтуынша, «әдеттегі өтініштер мен шағымдар президентке жетпейді, ал виртуалды қабылдау әлдеқашан ұмыт қалған».
– Өкінішке қарай, сіздің айтқандарыңыз бен тапсырмаларыңызды барлық шенеунік орындауға тиіс нұсқаулық деп қабылдай бермейді. Бұрын соттар құқық қорғау органдарына қарайлап шешім қабылдайтын, сіздің талаптарыңызға қарамастан қазір де сол әдетінен жаңылар емес, – деді ол.
БАСТЫ КУӘГЕР – ДИАГНОЗЫ БАР АДАМ
Адвокаттың айтуынша, Ермегияев заңсыз сотталған. 2016 жылғы 9 маусымда шығарылған үкім толықтай басты куәгердің айғақтарына негізделген, ал қорғау тарапы бұл адамның психикалық ауытқуы болғанын айтады.
Анар Құсайынова сот-психологиялық-психиатриялық сараптаманың қорытындысына сүйеніп сөйлеп отыр. Оның айтуынша, куәгер 2015 жылдың маусымында жауап берген кезде антикоррупциялық қызметтің бақылауындағы «конспиратив пәтерде» болған және, болжам бойынша, қысымға ұшыраған.
– Ол 2015 жылдың 2–26 маусымы аралығында куәгер ретінде жауап беріп, «кінәсін мойындау туралы» қолхат жазған. Бірақ егер сен куәгер болсаң, онда кінәсін мойындау қайдан шығады? Бұған қоса, 2015 жылғы 27 ақпандағы сот шешіміне сәйкес, сол кезеңде ол психиатриялық клиникада қосымша сараптама өтуі керек еді, – дейді адвокат.
Сондай-ақ ол жауап алулардың түнгі уақытта, адвокаттардың қатысуынсыз өткенін күмән тудыратынын айтады. Бұдан бөлек, істің ішінде стационарлық психиатриялық сараптаманың екінші қорытындысы жоқ, алайда сот осы құжатқа сүйеніп, куәгердің айғақтарын жарамсыз деп танудан бас тартқан.
– Бұл – заңның өрескел бұзылуы: сот залында зерттелмеген дәлелдерге сүйенуге құқылы емес, – деп атап өтті Құсайынова.
Бұл істе басты куәгер ретінде Rona LTD компаниясының басшысы Урал Ибадильдина танылған. Сотта дәл осы адам Ермегияевке 780 миллион теңге пара бергені айтылған.
Айта кету керек, куәгерге қысым көрсетілгеніне қарамастан, ол ақшаны Ермегияевтің өзіне емес, «қара киімді адамдарға» бергенін айтқан. Тергеу материалдарында олар «тұлғасы анықталмаған адамдар» ретінде көрсетілген.
КОНТЕКСТ
Осылайша, қорғау тарапы Мұрат Омаров бұған дейін айтқан мәліметтерді нақты дәлелдермен бекітіп отыр. Омаровтың айтуынша, «ЭКСПО» жобасындағы қаржы жымқыруға Ермегияев емес, Айдос Есполов басты рөл ойнаған. Алайда сот процесі кезінде прокурор оның есімін атауға да тыйым салған.
2016 жылы «ЭКСПО ісі» бойынша бюджет қаражатын жымқыру мен ысырап ету айыптарымен 20-дан астам адам сотталған. Талғат Ермегияевтің өзі қазірдің өзінде қатаң режимдегі колонияда жазасының 10 жылын өтеп жатыр.
ДЕПУТАТ МӘЛІМДЕМЕСІ
Ермегияев ісі қайта қаралуы тиіс деген қоғамдық талаптар күшейіп жатқан тұста, мәжіліс депутаты Ермұрат Бәпи де саяси астары бар қылмыстық істерді қайта қараудың маңыздылығын айтты.
– Біз сот қателіктері кетуі мүмкін істерге қайта оралуымыз керек. Кейбір адамдар шын мәнінде жасаған қылмысы үшін емес, көзқарасы үшін қудаланған. «Жаңа Қазақстанды» ескі құқықтық тәжірибені қайта бағаламай құру мүмкін емес, – деді ол.
P.S.
Талғат Ермегияевке байланысты миллиардтаған теңге шығын келтірілгені туралы детективке ұқсас сценарийдің алдын ала жазылғаны түсінікті. Антикоррупциялық қызмет жаңа басшы Ахметжан Есімовпен меморандум жасасқаннан кейін, геотермалдық жабдық пен медиафасад бойынша толық орындалған жұмыстарды балансқа қабылдаудан бас тартты. Мердігер Сергей Крольдің айтуынша, 3 млрд теңгеге алынған құрал-жабдық жерге көміліп тасталған. Барлық мердігерлер ештеңе ұрланбағанын, бәрі орнатылғанын айтқан. Медиафасад сатып алынып, BASTAU уақытша сақтау қоймасында сақталған, бірақ тергеу тарапынан қысым болғандықтан, кеден рәсімінен өтуге мүмкіндік берілмеген. Нәтижесінде бұл жабдықтың құны да «шығынға» қосылып кеткен. Бірақ белгілісі – соттан кейін бұл жабдық сатылып, қаржы бюджетке қайтарылған.
Талғат Ермегияев шартты түрде мерзімінен бұрын босатуға өтініш берді. Сот бұл өтінішті алдағы уақытта қарауы тиіс.
