46 кеншінің өмірін қиған Костенко шахтасындағы апатты жою жұмыстарына тартылған тау-кен құтқарушыларының басы дауға қалды. Бірер күн бұрын олар БАҚ-қа сұхбат беріп, қайғылы жағдайға әкелген алғышарттар туралы, төтенше жағдай орнында не болып жатқаны жайлы айтқан. Көп ұзамай кәсіби әскерилендірілген авариялық құтқару қызметтерінің республикалық орталық штабы оларды жұмыстан шығарып, "резервке" жіберген, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Тау-кен құтқарушылары бейнеүндеу жариялап, шындықты айтқандары үшін жұмыстан шеттетілгендерін мәлімдеді. Олар өз үндеуінде шындықтың жұртшылыққа жеткенін және ел басшылығы оларға қысым жасалып жатқанын білгенін қалайтындарын айтты.
- Құтқарушылар отрядтарында адамдар жетпей жатқан кезде бізді жұмыстан қалай шеттетуге болады, ондағы жігіттерге біздің көмегіміз керек, бұл - біздің міндетіміз және жұмысымыз, – деді құтқарушылардың бірі.
Олар мұндай жағдай бұған дейін де болғанын атап өтті. "Қазақстан" шахтасындағы апатты жою кезінде де көптеген бригадалар "белгісіз себептермен" жұмыстан шығарылған.
Мәжілістің бақылауындағы жағдай
Құтқарушылардың бейнеөтінішіне Мәжіліс депутаты Никита Шаталов жауап берді. Ол жұмысшыларды қызмет орнына қайтаруды талап етті.
- Бұл - өз жұмысын жақсы көретін және тыңғылықты істейтін адамдар. Оларсыз бәрі әлдеқайда нашар болар еді. Станция басшылығы ашық пікір білдіргені үшін біреуді жұмыстан шығаруды ойламайды деп үміттенемін. Әйтпесе, біз, депутаттар – елдегі заңның сақталуына жауап беретіндер бұл істі қолға аламыз, - деп атап өтті депутат.
Ол тау-кен құтқарушылары шахтада көргендері туралы ашық және эмоциясыз айтқанын атап өтті.
– Мен бұл видеоны мұқият қарап шықтым, олар мүлдем өтірік айтқан жоқ. Арандатушылық сұрақтар болды, бірақ оларға жауап берген жоқ. Алайда, жігіттер өте адал және жарылғыш толқынмен жанып тұрған шахтадағы апаттың себептері туралы айтатын ештеңе жоғын мәлімдеді. Енді станция басшылығы оларды құтқару операциясынан шеттетіп тастап отыр", - деді Шаталов.
Сонымен қатар, ол бұған дейін бәрін ашса алақанында, жұмса жұдырығында ұстап келген Митталдың қазір жоқ екенін атап өтті.
– Олардың қауіпсіздік техникасының жай-күйі және құтқарушылардың ұйғарымдарына деген көзқарасы туралы айтқандарын ешкім жоққа шығармайды, - деді депутат.
Еске салайық, 28 қазанға қараған түні «АрселорМиттал Теміртау» кенішінде жарылыс болды. Жарылыс кезінде шахтада 252 адам болған, 206 кенші жер бетіне шықты, қалғандары жер астында қалып қойды.
Алғашқы екі күнде 45 кеншінің денесі табылды, ал 46-шы жұмысшының тек дене бөлшектері табылғаны белгілі болды. Қаза болған кеншілердің толық тізімі жарияланды.
Қазақстан президенті Тоқаев «АрселорМиттал Теміртаумен» ынтымақтастықты тоқтатуды бұйырды. Қайғылы оқиға бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды.
Сондай-ақ, үкіметтің «АрселорМиттал Теміртау» АҚ акционерлерімен алдын ала келісімге келгені және кәсіпорынды Қазақстанның пайдасына меншік құқығына беру жөніндегі мәміленің аяқталып жатқаны хабарланды.
Қарағанды облысына барып, марқұм кеншілердің туыстарымен кездескен Тоқаев 29 қазанды жалпыұлттық аза тұту күні деп жариялады. Сонымен қатар президент «АрселорМиттал Теміртау» біздің тарихымыздағы ең нашар компания екенін атап өтті.
Қайғылы оқиғадан соң Қазақстанда "АрселорМиттал Теміртау" АҚ инвесторы Лакшми Миттал мен басқарушы Палаватху Кришнанды "қызметкерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі қасақана әрекетсіздігі" үшін қылмыстық жауапкершілікке тартуды талап ететін петицияға қол жинау басталды.
Белгілі экономист, 2022 жылы президенттікке үміткер болған Мейрам Қажыкен билік Костенко шахтасындағы апатқа бар кінәні "АрселорМиттал Теміртау" компаниясының акционері Лакшми Митталға жауып отырғанын, ал шын мәнінде кеншілердің өліміне 90% үкіметтің өзі кінәлі екенін мәлімдеді. Алайда премьер-министр Әлихан Смайылов үкіметті ақтап, жауапкершілікті кәсіпорын басшылығына ысырды.
