БАӘ қысқа уақытта қалай әлем жауһарына айналды

1. МҰНАЙ ЖӘНЕ ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ

БАӘ-нің экономикалық дамуының негізгі қозғаушы күші – мұнай және табиғи газ қоры. 1960 жылдардың соңында мұнайдың ірі кен орындары ашылып, оның экспортынан түскен табыс елдің қарқынды дамуына негіз болды. Әсіресе, 1970 жылдары мұнай бағасының өсуі БАӘ-ге үлкен қаржылық пайда әкелді.

Мұнайдан түскен қаржыны ел инфрақұрылымына, денсаулық сақтау, білім беру және көлік салаларына инвестициялау өз экономикасын әртараптандырды.

Әсіресе, Дубай мен Абу-Даби мұнай мен газдан түскен табысты инвестиция арқылы әлемдік бизнес және сауда орталықтарына айналды.

2. ЭКОНОМИКАНЫ ӘРТАРАПТАНДЫРУ

БАӘ мұнай мен газ саласына толық тәуелді болмау үшін экономикины әртараптандыру саясатын ұстанды. Ел басшылығы мұнай қорының шектеулі екенін түсініп, мұнайдан тыс басқа салаларды дамытуға баса назар аударды:

• Туризм: БАӘ-де жасанды аралдар, әлемнің ең биік ғимараты – Бурдж-Халифа және сәнді қонақүйлер сияқты ерекше жобалар арқылы туризм саласы қарқынды дамыды. Дубай бүгінде әлемдегі танымал туристік бағыттардың бірі.
• Қаржы секторы: БАӘ банктері мен қаржы институты жаһандық деңгейде қызмет етеді. Дубай халықаралық қаржы орталығы – әлемдегі ірі қаржы орталықтарының бірі.
• Сауда және логистика: Жергілікті аймақтың географиялық орналасуы әлемдік сауда жолдарының қиылысында орналасқандықтан, БАӘ халықаралық сауданың маңызды торабына айналды. Джебел Әли айлағы – әлемдегі ең ірі теңіз порттарының бірі.

3. ТИІМДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ

БАӘ-нің экономикалық табысы ел басшылығының алғыр саясатына да байланысты. Елді ұзақ уақыт басқарған шейх Заид бен Сұлтан Әл Нахаян мен шейх Рашид бен Саид Әл Мактум сияқты көшбасшылар елдің тұрақтылығы мен дамуы үшін көп еңбек етті.

БАӘ бизнес жүргізу үшін қолайлы заңдар мен жеңілдетілген салық жүйесін енгізді. Көптеген шетелдік компаниилар БАӘ-ні аймақтық штаб-пәтер ретінде таңдады.

Елде шетелдік инвесторларға толық меншік құқығы берілетін еркін экономлық аймақтар ашылды.

4. ИНФРАҚҰРЫЛЫМ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖЕТІСТІКТЕР

БАӘ-де озық инфрақұрылым мен технология дамыған:

• Көлик инфрақұрылымы: Елде халықаралық стандарттарға сай әуежайлар, порттар және жылдам автожолдар салынған. Дубай әуежайы – әлемдегі ең ірі жүк және жолаушылар тасымалы орталықтарының бірі.
• Ақылды қалалар: БАӘ цифрлық трансформация ерекше назар аударады. Дубай «ақылды қала» жобаларын іске асырып, жасанды интеллект пен жасыл технологияны қолдануда алдыңғы қатарда тұр.

5. ӘЛЕУМЕТТІК ДАМУ ЖӘНЕ БІЛІМГЕ ИНВЕСТИЦИЯ

БАӘ халықтың өмір сүру деңгейин жақсарту үшін үлкен қаражат бөлді:

Ел әлемдік деңгейдегі университет мен зерттеу орталықтарын ашып, шетелден билім беру мекемелерін тартты.

БАӘ тұрғындарының медициналық қызметтерге қолжетімділігі жоғары. Елде озық технологиялармен жабдықталған ауруханалар мен емханалар бар.

6. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БЕДЕЛ ЖӘНЕ ДИПЛОМАТИЯ

БАӘ халықаралық аренада бейбитшілік пен тұрақтылықты қолдайтын ел ретінде танымал. Елдің дипломатиялық саясаты экономикалық серіктестікті дамытуға және аймақтық тұрақтылықты сақтауға бағытталған.

• Инвестиция: БАӘ өз қаржысын әлемнің түрлі елдеріне инвестиция арқылы жаһандық экономика ықпал етеді.
• Ірі халықаралық іс-шаралар: БАӘ ЭКСПО-2020 сияқты халықаралық көрмелерді өткізу арқылы өз беделін арттырды.

Біріккен Араб Әмірліктері шектеулі табиғи ресурсы мен климаттық жағдайына қарамастан, мықты стратегия мен мен тімді басқару арқылы қысқа уақытта үлкен жетістіктерге жетті. Мұнай мен газға ғана тәуелді болмай, экономиканы әртараптандыру және жаһандық инновацияларды игеру БАӘ-нің басты табысының кілті болды. Бұл елдің тәжірибесі басқа мемлекеттер үшін үлгі бола алады.