2022 жылдың қаңтарында Алматы әуежайын басып алу туралы резонанстық іс жалғасын тапты. Ulysmedia.kz оқиғалардың хронологиясын жүргізіп келеді - біз бұдан бұрын сотталғандардың адвокаттары апелляциялық процеске жіберілмегенін жазғанбыз. Бұл жолы қорғаушылар адвокаттық лицензияларынан айырылуы мүмкін екендігі белгілі болды. Судьяның әрекеті тек әлеуметтік желілерде ғана емес, кәсіби қоғамдастықта да дау тудырды. Бұл мәселеге әріптестерін қорғауға және әділеттілік үшін күресуге ниетті басқа адвокаттар қосылды.
Тарих
Адвокаттар белсенділерді, соның ішінде Әйгерім Тілеужан кінәлі деп тауып, бірнеше жылға бас бостандығынан айыру жазасын тағайындаған бірінші сатыдағы соттың үкіміне апелляциялық шағым түсірді.
Процесс 19 қыркүйекте сағат 15.00-де басталуы керек еді. Адвокаттар, оның ішінде басқа қаладан жеткен қорғаушылар Алматы қалалық сотының ғимаратына отырыс басталардан бір сағат бұрын келді, бірақ оларды кіргізбеді. Біраз уақыттан кейін онда журналистер, белсенділер мен полиция келді. ІІБ қызметкерлерінің бірі видеода адвокат Гүлнар Жанаспаеваны ұрды.
Алайда полицейлер жазаланған жоқ – сот Шынқуат Байжановқа, Абзал Айдархановқа, Айнар Айдархановаға, Гүлнар Жуаспаеваға және Василий Садықовқа қатысты сот процесін бұзғаны үшін оларды адвокаттық лицензиясынан айыруды талап етіп, жеке қаулы шығарды.
Мемлекет қан төгілгенін қалайды
- Қалалық сот адвокаттар бұл процесті бұзды және оларды жазаға тарту туралы жеке қаулы шығарылады деген хабарлама жариялады. Әріптестер бұл туралы келесі күні білді. Жеке қаулыны оларға электрондық поштаға немесе сот кабинетіне жіберуге міндетті соттың өзінен емес. Олар мұны баспасөзден білді. Содан кейін олар қылмыстық іс жүргізу заңнамасы өрескел бұзылған қаулы жіберді, - деді адвокат Асхат Оразов.
Ол әуежайды басып алу туралы қылмыстық істің саяси астары бар деп санайды. Оразов соттың өзі адвокаттармен жанжалды жағдай туғызғанына және қазір қорғаныс позициясына өткеніне сенімді.
- Біз әріптестерімізді қорғаймыз. Мұнда кәсіби ғана емес, психологиялық аспекті де бар. Өйткені, адвокаттардың өздері қорғауды қажет етеді. Егер біз бүгін әріптестерімізді қорғамасақ, ертең мемлекет озбырлықпен айналысады. Соттар өздерін жазасыз, бақылаусыз сезінеді. Олар судьяның орнын құдай сыйға тартқандай әрекет етеді. Мемлекет қан төгілгенін қалайды. Бірақ мен қандай мақсатта екенін білмеймін", - деп түсіндірді адвокат.
Біз БҰҰ-ға жүгінетін боламыз
Құқық қорғаушы Бақтияр Ғалымжанов кәсіби қоғамдастық бұл фактіге бей-жай қарамайтынын және адвокат әріптестерінің қадір-қасиетін қорғау үшін Конституциялық сот пен БҰҰ-ға жүгінетінін айтты.
- Жоғарғы Сот тиісті баға беріп, бұл шешімнің күшін жояды деп үміттенемін. Біз бұл істі бұлай қалдырмаймыз, өз тарапымыздан БҰҰ-ның адам құқықтарын қорғау комитетіне және Конституциялық сотқа шағым жасауға дайынбыз, - деді Ғалымжанов.
Еске сала кетейік, аталған іс бойынша сот айыпталушыларды кінәлі деп танып, журналист Әйгерім Тілеужанды 4 жылға бас бостандығынан айырған еді. Қалас Нұрпейісов пен Нұрлан Дәлібаев 8 жылға сотталды. Сот үкімімен Ермұхамет Шілібаев пен Жанайдар Кәрменов те 8 жылға бас бостандығынан айырылды.
