Мемлекет басшысының мемлекеттік басқару академиясының ректоры Ерлан Әбілді қызметінен босатқаны жайлы жаңалық бұл жолы қоғам назарынан тыс қалды. Аталған шешім мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының президент әкімшілігіне барғаннан кейін бір күн өткен соң қабылданған. Алайда бұл оқиғалардың бір-бірімен байланысының бар-жоғы туралы Ulysmedia.kz нақты мәлімет ала алмады.
Академия басшысының креслосына Азамат Сағатұлы Жолманов отырды. Ол бұған дейін мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының орынбасары қызметін атқарған.
Жолманов мемлекеттік қызмет саласында мансап құруды мақсат еткендер үшін үлгілі адам бола алады. Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ-ды «халықаралық қатынастар» мамандығы бойынша тәмамдап, президент жанындағы мемлекеттік басқару академиясының магистратурасын аяқтаған. Еңбек жолын Ауыл шаруашылығы министрлігінде бастаған – сыртқы байланыстар және инвестициялар департаментінің сарапшысы қызметін атқарған. Кейіннен ғылыми-зерттеу институты директорының орынбасары, мемлекеттік қызметшілердің кәсіби даму институты директорының орынбасары, мемлекеттік басқару академиясының Қарағанды филиалының директоры, мемлекеттік қызмет істері агенттігінің стратегиялық әзірлемелер және халықаралық бағдарламалар департаментінің директоры секілді бірқатар лауазымды иеленді. 2019 жылы президенттің жастар кадрлық резервіне енді, ал 2022 жылы мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының орынбасары болып тағайындалып, үш жылдан астам уақыт бойы мемлекеттік қызмет жүйесін қадағалады.
Бос қалған орынға агенттіктің аппарат жетекшісі Әлібек Ахмедияров тағайындалды.
Ол Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетін тәмамдаған, сондай-ақ Оңтүстік Калифорния университетінде құқық магистрі дәрежесін алған. Еңбек жолын индустрия және сауда министрлігінде заң департаментінің сарапшысы ретінде бастаған. Кейіннен білім және ғылым министрлігінде, индустрия және жаңа технологиялар министрлігінде, инвестициялар және даму министрлігінде, сондай-ақ сыртқы істер министрлігінде қызмет атқарған. Оның қызметтік тізімінде премьер-министр кеңсесінде жұмыс істеу тәжірибесі де бар. 2022 жылы мемлекеттік қызмет істері агенттігінің аппарат жетекшісі болып тағайындалып, енді мемлекеттік қызмет саласына жетекшілік етеді.
Дархан Жазықбайдың орынбасарлары арасында ең танымалы – Айнұр Қамидоллақызы Серғазиева. Ол мемлекеттік қызмет істері агенттігіне келген алғашқы күннен бастап-ақ жұртшылықтың назарын өзіне аударды. Бұған дейін ол «Зерде» ұлттық ақпараттық холдингінде басқарушы директор қызметін атқарған, онда мемлекеттік қызметті цифрландыру мәселелерімен айналысты. Ал одан бұрын Алматы энергетика және байланыс университетінде тәрбие жұмыстарының үйлестіру және әдістемелік қамтамасыз ету секторын басқарған.
Серғазиеваның агенттікке келуі әлеуметтік желі қолданушыларын мемлекеттік қызметкерлердің кадрлық саясатына қызығушылық танытуға итермеледі. Ол үшін көп ізденудің қажеті болмады – Айнұрдың жеке өмірі Instagram-да ашық көрсетіліп келген еді. Ол демалыс орындары, сәнді киімдері мен әшекейлерінің суретін желіде бөлісіп қана қоймай, әрбір сөзін фотосуреттерімен растап отырды. Бірақ қазақстандықтар оған қызығудың орнына, оның бриллианттары мен брендті сөмкелерін қандай қаражатқа сатып алатыны туралы сұрақтар қоя бастады.
Көпшілік назарынан қашқақтаған Серғазиева ықпалды туыстары жоқ екенін және бренд заттарын жеңілдікпен сатып алатынын түсіндіруге тырысты. Артынша оның «Зерде» холдингінде жұмыс істеп жүрген кезінде басшысы Әбдірасыловпен қызметтік романы болғаны туралы әңгіме тарады. Әріптестерін оның қарапайым қабылдау бөлімінің хатшысынан бірден басқарушы лауазымға, 1 миллион теңге жалақысы бар қызметке көтерілуі таңғалдырды. Бастапқыда Әбдірасылов екеуара қарым-қатынас барын жоққа шығарған, алайда кейінірек интернетте олардың бірге түскен суреттері пайда болды.
Бүгін де «Зерде» холдингі жоқ, ал бұл оқиға да халық жадынан бірте-бірте өшіп барады. Алайда Айнұр Серғазиева мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының орынбасары қызметін әлі де атқарып жүр. Бірақ ол журналистермен байланыс орнатуға аса құлықты емес – тілшілер 2022 жылдың қаңтарынан бері оның агенттіктегі қызметі және енгізген цифрлық жаңалықтары туралы ақпарат алуға тырысып келеді.
Салауат Сілібайұлы Мұқсымов мемлекеттік қызмет істері агенттігінде мемлекеттік қызметтер мен мемлекеттік қызмет саласындағы бақылауға жауапты. Ол Қазақ мемлекеттік заң академиясын және мемлекеттік басқару академиясын тәмамдаған, «мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы бойынша PhD докторы.
Мемлекеттік қызметте 20 жылға жуық уақыт жұмыс істеп келеді. Оның еңбек жолында Парламент сенатының аппараты, Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің ішкі саясат басқармасы бар. 2015 жылдан бастап мемлекеттік қызмет агенттігі жүйесінде бас инспектор, басқарма басшысы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат департаментінің директоры қызметтерін атқарды. Сондай-ақ Қостанай және Атырау облыстарында мемлекеттік қызметшілердің этикасы мәселелерімен айналысты. Кейін елордаға оралып, агенттікте мемлекеттік қызметтердің сапасын бақылау, мемлекеттік аппаратты дебюрократизациялау бағыттарына жетекшілік етті. 2023 жылы агенттік төрағасының орынбасары болып тағайындалды.
Айта кетейік, дәл осы Мұқсымов бір кездері кейбір министрліктерде бір маманға төрт басшыдан келетіні туралы айтып, бюрократизмнің басты белгісі – басқару құрылымы мен штаттық бірліктердің тепе-теңдігінің бұзылуы екенін атап өткен болатын.
Ол басшылық құрамының артық болуы басқарудың тиімділігі мен жеделдігін төмендететінін, жауапкершіліктің бытыраңқылығына әкелетінін және қызметкерлерді ынталандыруға бөлінетін қаржы мүмкіндіктерін қысқартатынын алға тартады. Мүмкін, мемлекеттік қызметтегі бюрократиялық құрылымдарды қысқарту мәселесін енді мемлекеттік қызмет істері агенттігінің өзінен бастау керек шығар?
Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбайдың табысты мансап жолы мен екі жоғары білімі бар. Ол әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті және ҚР ІІМ Қостанай заң институтын бітірген. Ол – философия пәнінің оқытушысы, заңгер, сондай-ақ философия ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесіне ие. Бұған дейін ішкі істер министрлігінде, сенат аппаратында, Президент әкімшілігінің ішкі саясат бөлімінде қызмет атқарған. 2022 жылғы қаңтарда қазіргі агенттіктің төрағасы болып тағайындалды.
Ulysmedia.kz зерттеуінше, Дархан Жазықбайдың ағасы – Бақытхан Жазықбай Алматы қаласында дүниеге келген, бірақ еңбек жолын Талдықорған облысының Қаратал ауданында қарапайым жұмысшы ретінде бастаған. Айта кету керек, бұл өңір – Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың туған жері ретінде де белгілі. Мүмкін, бұл фактор ағайынды Жазықбайлардың қызметтік өсу қарқынының түп-төркінін түсіндіретін шығар, бәлкім? Бақытхан Жазықбай қазіргі уақытта KEGOC АҚ төрағасының орынбасары қызметін атқарады. Жалпы алғанда, бәріміз бір елдің азаматымыз, алайда Жазықбайлар жалайырлардан тарайтыны белгілі.
Күні кеше мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбай президентке мемлекеттік қызметтің мансаптық және позициялық элементтерін біріктіретін гибридті моделін қалыптастыру жұмыстары туралы баяндады. Сондай-ақ, ашық мемлекеттік аппаратты құруға бағытталған шаралар туралы ақпарат берді. Әлбетте, кездесу барысында агенттіктің өзіндегі кадрлық реформалар да талқыланған болуы мүмкін.
Айта кетсек, гибридті модель туралы Жазықбай мемлекет басшысымен былтыр да пікір алмасқан болатын. 2023 жылы ол президентке мемлекеттік қызметке кірудегі артық кедергілерді жою және одан шығу тәртібін жеңілдету бойынша атқарылған жұмыстар жөнінде есеп берген еді.
Дегенмен, бұл мәселелер кейінірек қарастырылады. Қазір агенттіктің өзіндегі кадрлық мәселені шешіп, жаңа аппарат басшысын тағайындау қажет. Бірақ бұған алаңдаудың негіз жоқ – бос орындар ұзақ тұрмайтыны белгілі.
