Жоғары аудиторлық палатаның төрағасы Наталья Годунова Мәжіліс отырысында мемлекеттік бюджеттің жүйелі проблемадары туралы айтты, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Ол Үкімет пен депутаттар бюджет шығындарын қойылған стратегиялық мақсаттарға сай жоспарлауды үйренбегенін атап өтті. Нәтижесінде – ұлттық міндеттерге қол жеткізуге әсер етпейтін іс-шараларға қыруар қаржы жұмсалады.
"Ұлттық жобаларды әзірлейміз де, келесі жылы олардың күшін жоямыз. Бәрі орындалған сияқты болады, бірақ нәтижесі күмәнді. Мыңдаған адамға арналған жұмыс орындары құрылады, ал Еңбек министрлігі жұмыссыздықтың өсуін болжайды. Инвестициялық жобалар көп жағдайда іске асырылғаннан кейін бірден мониторингтен алынады. Олардың әсерді бағалауға ұмтылатындар бар, бірақ ілуде біреу", - деді Годунова.
Ол мемлекеттік органдардың жұмысын бағалау да оңай шаруа емес екенін айтты.
"Егер көрсеткіштер орындалу фактісіне қарай түзетілсе және қаржыландыру көлемінің өзгеруі олардың мәніне әсер етпесе, көрсетілген жетістіктермен қалай келісуге болады. Министрліктер мен ведомстволардың дұрыс емес болжамдарының ауқымы емес, олардың әдемі есептер мен дұрыс емес статистика артында жасырылғандығы алаңдатады, ал Үкімет олардың негізінде басқарушылық шешімдер қабылдайды", - деді Годунова.
Сондай-ақ, палата басшысы Үкімет бюджетті толықтыруға әлі бүкіл резервті іске қоспағанын атап өтті.
«Әрине республикалық бюджет 2017 жылғымен салыстырғанда айтарлықтай ұлғайды. Бірақ, бар және салық органдары өндіріп алуы тиіс резерв заңнан тыс қалып жатыр. Бұл көлеңкелі экономика – жыл сайын мемлекеттік бюджетке түсетін 3 трлн теңгеден 4 трлн теңгеге дейінгі салық. Сонымен қатар, осыған ондаған жылдар бойы есепке алынбаған және кейде қаржы бизнесінің гүлденуі үшін қолданылуын жалғастырып жатқан салықтық жеңілдіктерді тағы қосыңыз», - деді ол.
Оның атап өтуінше, елімізде басқа да жеңілдіктер мен артықшылықтар бар, олардың көлемін ешкім бағаламаған.
Жоғары аудиторлық палатаның аудиті 64 салықтық жеңілдікті Ұлттық экономика министрлігі де, Мемлекеттік кірістер комитеті де ескермегенін анықтады. Ал бұл тек 4 жылдағы бюджет шығыны шамамен 10 трлн теңгені құрады.
«Соның салдарынан созылмалы бюджет тапшылығы орын алды. Бұл – қарызға өмір сүру. Бұл ретте үкіметтік борышты өтеуге және оған қызмет көрсетуге арналған шығыстар бюджеттің таза кірістерінің 25 пайызын немесе 2,9 трлн теңгені құрайды», - деді Наталья Годунова.
Оның айтуынша, биылғы жылы мемлекет кепілдігімен квазимемлекеттік компанияларға берілген қарыздарға аудит жүргізілетін болады.
