«Ойыңнан бас тарт» : Мұхамедкәрімнің ісі бойынша жаңа мәліметтер

Не болды

Алматыда қамауға алынған журналист Думан Мұхаммедкәрімді қорғайтын қоғам белсендісі және адвокат ғалым Нұрпейісовтың қатысуымен баспасөз мәслихаты өтті.

Жұмысын түрмеде де жалғастырып жатыр

Ең алдымен, адвокат журналистің тергеу изоляторында өз қызметін жалғастырып жатқанына назар аударды.

– Думан өз қызметі үшін қудаланады. Бұл айдан анық нәрсе. Тергеу изоляторында болған кезде журналистік тергеу жүргізеді. Біріншіден, ол маған соны айтуды өтінді. Адамнан алдымен алынған ақша қайтарылмаған. Әрі қарай сөйлемес үшін оны тергеу изоляторына отырғызды. Бұл мәселені көтеруге тырысады, бірақ оған сөйлеуге мүмкіндік берілмейді. Думан, ең алдымен,маған  тергеу изоляторында не болып жатқанын айтуды өтінді. Ол барлық былықтарды көзбен көріп отыр. Бірақ ең жаманы - жоғары деңгейде болып жатқан заңсыз трансплантация. Біреудің бүйрегін алған, сөйлетпес үшін оны отырғызған, – дейді адвокат.

Армен сауда

Адвокат тергеу жеті айға созылғанын айтады.

– Думанға келіп, келісуді ұсынған. Мен фамилияларды атамаймын. Егер ол өз ойынан, сенімі мен жұмысынан бас тартса, сот залынан босатылатыны айтылған. Егер ол бас тартпаса, 7 жыл беретінін де. Думан бірден келіспейтінін айтқан. Ол өзінің миссиясын түсінетінін және басын имейтінін жеткізген.

Қылмыстық іс жеті томнан тұрады. Бірақ томдардың бәрі – бос әңгіме. Бәрі көшірмеден құралған. Қылмыстық іс тек филологиялық сараптамаға негізделген. Біздің тәуелсіз сараптамамыз Әбілазовпен болған сұхбат журналистік әңгіме форматы екенін көрсетті. Әңгіме барысында ҚДТ идеяларын қалай ілгерілетуге болатыны да бізге түсініксіз, - деді адвокат.

Экстремизмді қаржыландыру

– Экстремизмді қаржыландыруға қатысты... Тергеу нұсқасына сәйкес, Думан донаттарға адвокаттардың ақысын төлеу үшін шот нөмірін іліп қойған... Тергеу бұл экстремизмді қаржыландыру деп есептейді. Біз Әблязовты экстремист деп таныған Қазақстан сотының үкімін қоса беру туралы мәселені бірден қоямыз. Барлық үкімдер экономикалық қылмыстармен байланысты.

Адвокаттарға арналған донаттар. Егер мұнда экстремизм белгісі болса, онда Қазақстанның бас прокуратурасы Франциядағы әріптестеріне шығып, олардың адвокаттары экстремизмге жәрдем көрсетеді деп айтуға міндетті. Мен бұған сот қалай қарайтынын білмеймін. Думанды қудалап, саяси мақсаттарын жабуға тырысып... Қазақстан билігі Францияның адвокатурасына көлеңке түсіреді мына жағдайымен. Бұл үлкен жанжал болады деп ойлаймын, - дейді ол.

Ол тергеуде нақты деректер жоқ екенін атап өтті.

– Бәрі тек сараптамаға негізделген. Өткен ғасырда, коммунистер осында келгенде саясатпен келіспейтіндерді атып тастады. Біз барлық сөйлеушілердің репрессиясын көрдік. Біз олардың басынғанын көрдік. Неліктен? Бұл күмән тудырмаған қылмыстық монополиялық идея. Қарсы болғандардың бәрін қылмыскер деп санаған.

100 жыл өтті, не өзгерді? Азаптау да болып жатыр. Биліктегі адамдар саяси пікірталас пен бәсекелесуді білмейді. Жалғыз мүмкіндік - адамды түрмеге отырғызу. Қазір ата алмайды, сондықтан түрмеге жабады, - дейді адвокат.

Естеріңізге салсақ, бұған дейін Думан Мұхаммедкәрімнің адвокаты Ғалым Нұрпейісов тергеудің әлі аяқталмағанын мәлімдеді. Сәйкесінше, сот журналисті қамауға алуды тағы бір айға ұзарту туралы шешім шығарды.

22 маусымда Думан Мұхаммедкәрім тергеу сотының шешімімен екі айға қамауға алынды. Сот шешімін шығарған кезде адвокат болған жоқ. Кейін журналист Талдықорғанның тергеу изоляторына жеткізілді. Ол "тыйым салынған ұйымның қызметіне қатысу" (405-бап, 2-бөлім) және "экстремизмді қаржыландыру" (258-бап, 1-бөлім) баптары бойынша күдікті деп танылды.