Елімізде қарыз алушылар көбейіп кеткен

Бірінші кредиттік бюроның талдау орталығы FCB Media Day конференциясын өткізіп, 2023 жылдағы несиелеу нарығының қорытындысын жариялады. Компанияның мәліметіне қарағанда, былтыр елде ипотекалық несиелеу баяулап, қарыз беру көлемі жылына 17,3%-ға, 1,8 трлн теңгеге дейін, ал беру саны 19,2%-ға 116,6 мың бірлікке дейін төмендеген.

Бір жыл ішінде ипотека алғандардың шамамен бестен бір бөлігі жастар: қарыз алушылардың үлесі бір жыл ішінде 30 жасқа дейін өзгерді. Бір жыл ішінде берудің медианалық сомасы 13 млн теңгені, орташа сомасы 15 млн теңгені құрады, - деп хабарлады бюро.

1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанда ипотекалық несиелер портфелі 5,8 трлн теңге болды, бұл өткен жылмен салыстырғанда 11,3% жоғары. Алайда бұл соманың 61%-ы – 2022-2023 жылдардағы жаңа несиелер.

Ипотекалық несиемен қатар қазақстандықтардан несие карталарына деген сұраныс азая бастаған. Мәселен, 2022 жылмен салыстырғанда несиелік карталарды берудің жалпы сомасы 32,2% (91,4 млрд теңге), 192,4 млрд теңгеге дейін қысқарған. Есесіне автонесиелеу рекордтық көрсеткіштерге жеткен.

2022 жылмен салыстырғанда берілген қарыздардың жалпы сомасы екі есеге жуық, дәлірек айтқанда 81,5%-ға (708,5 млрд теңге), 1,6 трлн теңгеге дейін өсті. Бұрын-соңды болмаған жоғары қарқын қарыз алушылардың белсенділігінің артуына байланысты қалыптасты, - деп толықтырды Бірінші кредиттік бюро.

2023 жылдың қорытындысы бойынша берілген несиелер саны 208,4 мың бірлікті құраған. Жалпы автонесиелер портфелі 2,5 трлн теңге сомасында қалыптасты. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 64,8% (1 трлн теңге) артық.   

Сонымен қатар елімізде жалақыға дейін онлайн қарыз рәсімдеу көрсеткіші артқаны белгілі болды. Бұл жерде мәселе 45 күнге дейін 50АЕК мөлшеріне дейін (2023 жылы-172,5 мың теңгеге дейін) берілетін шағын несиелер туралы айтылып отыр. 

Берілген сома жылына бірден 102,6%-ға – 790 млрд теңгеге дейін, беру саны 72,5% –  13 млн бірлікке дейін ұлғайды. Жыл ішінде берудің медианалық сомасы 50 мың теңгені құрады. Бір жыл ішінде берілген көлемнің көп бөлігі 40 жасқа (72%) дейінгі адамдарға тиесілі, - деді бюрода.

Онлайн алушылармен қатар, қарызды беруші ұйымдардың қатары көбейген: 2021 жылдың 1 қаңтарында олардың саны 44 болса, 2024 жылы 79 болды.