Өткен жылдың соңғы сауда-саттық қорытындысы бойынша доллар-теңге жұбы бойынша бағам бір доллар үшін 525,1 теңге (+1,53 теңге) деңгейінде жабылды. Сауда-саттық көлемі өзінің орташа тәуліктік деңгейіне (200 млн доллар, -20,4 млн) жақын қалды, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығы сарапшыларының айтуынша, ұлттық валюта бағамының қалыпты деңгейде әлсіреуі АҚШ доллары индексінің (теңгеге және рубльге) өсуімен, сондай-ақ ұзақ демалыс күндеріне дейін жергілікті нарықта шетел валютасына сұраныстың артуымен байланысты болуы мүмкін.
Сонымен қатар, жыл басында ұлттық валютаға Қазақстанда валюталық операцияларды жүзеге асыру ережелеріне өзгерістер енгізуге қолдау көрсетуі мүмкін, оған сәйкес шетелдік валютаны сатып алу бойынша өтінімдерге бақылау күшейтіледі (50 мың АҚШ долларынан астам), - дейді сарапшылар.
Қазір сәтте нарыққа қатысушыларының назары қаңтардағы Ұлттық қор қаражатын айырбастау көлеміне, сондай-ақ 2024 жылғы инфляция бойынша деректерге ауған.
САРАПШЫЛАР НЕ ДЕЙДІ
Бірінші кредиттік бюроның деректері бойынша, 2024 жылдың басында теңге салыстырмалы түрде тұрақты болған. Бір доллар үшін шамамен 450 теңге деңгейінде тұрған. Мамыр айының ортасына қарай ол республикалық бюджетті қаржыландыру үшін Ұлттық қордан валютаны сатудың ұлғаюының арқасында 439,4 теңгеге дейін нығайды. Алайда маусым айында жағдай өзгерді. Сату көлемі төмендеп, теңге құнын жоғалта бастады.
Жазда валютаға "Қазатомөнеркәсіп" акцияларымен мәміле жасау үшін алтын-валюта резервтерінен (ЗВР) валютаны сату, сондай-ақ Ұлттық қордан сатудың өсуі қосымша қолдау көрсетті. Алайда бұл құлдырауды тоқтата алмады. Қараша айында жағдайдың нашарлағаны соншалық, Ұлттық банк ұзақ уақыттан кейін алғаш рет 1,05 миллиард долларлық валюталық интервенциялар жүргізіп, мұны сыртқы және ішкі факторларға, соның ішінде доллардың нығаюына байланысты "валюта нарығындағы теңгерімсіздік" деп түсіндірді. Бағам бір доллар үшін 513 теңге.
– Желтоқсан айында Ұлттық банк тағы да интервенция жүргізіп, 307,6 млн доллар сатты. Сондай-ақ, Ұлттық қордан 9 900 млн көлемінде валюта сату және БЖЗҚ зейнетақы активтерінің валюталық үлесін қолдау үшін валюта сатып алмау қажет болды. Алайда 2024 жылдың соңғы айының қорытындысы бойынша ұлттық валюта бағамы әлі де әлсіреді, бұл ретте айтарлықтай – 2,7% - ға немесе 13,89 теңгеге, - деп толықтырды сарапшылар.
2025 жылғы қаңтарда Ұлттық қордан 750 млн-нан 850 млн долларға дейін сату жоспарланып отыр. Ал БЖЗҚ үшін валюта сатып алу көзделмеген.
ДОЛЛАРДЫҢ ҚЫМБАТТАУЫ
Былтыр 28 қарашадағы Қазақстанның айырбастау пункттерінде валюталардың орташа өлшенген бағамы белгілі болды. Доллар 525 теңгеге сатыла бастады. 18 қарашада Қазақстанның айырбастаушыларындағы доллар бағасы 500 теңгеден, ал 26 қарашада 503 теңгеден асқан еді.
Ұлттық банк осыған байланысты интервенция жүргізді.
Артынша Ұлттық банк базалық мөлшерлемені +/- 1 п.т. дәлізімен жылдық 15,25% деңгейінде белгілеу туралы шешім қабылдады.
