Еуропа елдері қорғаныс шығындарын жалпы ішкі өнімнің 5% деңгейіне дейін арттыра алмайды. Мұндай қорытындыны 12 ақпанда жарияланған Халықаралық стратегиялық зерттеулер институтының (IISS) "Әскери баланс" зерттеуі жасады. Құжатқа сәйкес, қорғаныс саласына шығындар өсіп жатқанына қарамастан, бюджетке түсетін ауыртпалық бұл көрсеткішке жетуге мүмкіндік бермеуі мүмкін, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
ЕУРОПАДА ҚОРҒАНЫС ШЫҒЫНДАРЫ АРТТЫ
Зерттеу мәліметтері бойынша, 2024 жылы Еуропада қорғанысқа жұмсалатын қаржы 11,4%-ға өсті, ал соңғы он жыл ішінде бұл өсім 50%-ға жетті. Алайда, көптеген еуропалық мемлекеттердегі бюджет тапшылығына байланысты бұл қарқынмен ұзақ уақыт бойы шығындарды ұстап тұру қиынға соғуы мүмкін.
ТРАМПТЫҢ ТАЛАПТАРЫ ЖӘНЕ НАТО РЕАКЦИЯСЫ
2024 жылғы 7 қаңтарда АҚШ президенті Дональд Трамп НАТО елдері қорғанысқа жыл сайын 5% ЖІӨ жұмсауы тиіс екенін мәлімдеді. Сонымен қатар, ол Еуропаның Украинаға көбірек қолдау көрсетуі керектігін атап өтті. "Бұл соғыста негізгі қаржыны АҚШ шығындап отыр, ал Еуропаның үлесі өте аз. Біз олар үшін миллиардтаған доллар төлеп отырмыз, ал олар АҚШ-тан гөрі көбірек зардап шегуде", – деді Трамп.
Бұрынғы президент өзінің алғашқы президенттік мерзімінде НАТО елдерінен қорғаныс шығындарын 2%-ға дейін арттыруды талап еткенін еске салды. Оның айтуынша, НАТО-ның жаңа бас хатшысы Марк Рютте 2024 жылдың қарашасындағы кездесуде "егер Трамп болмағанда, НАТО қазір болмас еді" деп мәлімдеген.
Егер Еуропа елдері 2024 жылғы өсім қарқынын сақтайтын болса, олардың қорғанысқа жұмсайтын қаражаты 5 жыл ішінде 241 млрд еуроға, ал 10 жылда 723 млрд еуроға ұлғаяды. Бұл жағдайда шығындар орташа есеппен ЖІӨ-нің 3%-ына жетуі мүмкін.
КӨШ БАСЫНДА ГЕРМАНИЯ
Германия 2024 жылы алғаш рет Ұлыбританиядан озып, қорғанысқа ең көп қаржы бөлген Еуропа еліне айналды. Оның әскери бюджеті 23%-ға өсіп, 86 млрд долларды құрады. Бұған дейін Ұлыбритания 30 жыл бойы Еуропада қорғаныс саласына ең көп қаражат бөлетін мемлекет болып келген еді.
Еуропа елдерінің қорғаныс шығындарын арттыруы олардың қауіпсіздігіне қалай әсер ететіні алдағы жылдары белгілі болмақ. Алайда 5% ЖІӨ көлемінде шығындалу олардың экономикалық мүмкіндіктеріне байланысты болуы ықтимал.
