Кофе, фастфуд, кетчуп: мектеп асханаларында тағы қандай асқа тыйым салғалы жатыр

Ауруханалардағы ас

Бұйрыққа сәйкес, ауруханалар мен басқа да медициналық мекемелерде тамақ көбінесе науқастың емдеуші дәрігерінің нұсқауымен беріледі. Барлық ұйымда тағам төрт мезгіл беріледі, ал кейбір жағдайда алты мезгілге дейін берілуі мүмкін.

Сонымен қатар, ас мәзіріне салқындатылғаннан басқа құс еті, механикалық жолмен сүйектен ажыратылған құс еті және құс етінен алынған коллагенді шикізат қосуға тыйым салынады. Балаларға арналған тамақтану рационында ГМО немесе ГМО-дан алынған компоненттерді қамтитын азық-түлік шикізатын пайдалануға болмайды.

Білім беретін мекемелердегі ас

Ережеге сәйкес, мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында аутсорсинг пен кейтерингке тыйым салынады, ал оқу-сауықтыру ұйымдарында кейтеринг қызметі рұқсат етілмейді.

Балалар төрт сағаттан артық уақыт өткізетін ұйымдарда (мысалы, жалпы білім беретін мектептерде) міндетті түрде ыстық тамақ берілуі тиіс. Тамақтануға әр балаға кемінде 10-30 минут уақыт бөлінуі қажет.

Мектеп асханаларында келесі өнімдерді пайдалануға тыйым салынады:

• Қант қосылған кондитерлік өнімдер (кремсіз);
• Саңырауқұлақтар;
• Фастфуд өнімдері: гамбургер, хот-дог, пицца, наггетс, чипсы, дәмді қоспалары бар тұзды кептірілген нан;
• Ащы тұздықтар, кетчуп, өткір дәмдеуіштер (бұрыш, желкек, қыша);
• Кофе және кофеге негізделген сусындар;
• Кептірілген және қақталған балық;
• Морс, квас;
• Фритюрде қуырылған тағамдар;
• Шала піскен жұмыртқа, глазунья, пастерленбеген жұмыртқадан жасалған омлет;
• Күрделі (төрттен астам компоненттен тұратын) салаттар, қаймақ және майонез қосылған салаттар;
• Окрошка және басқа да бірқатар өнімдер.

Денсаулық сақтау министрінің бұйрығы 2025 жылы 1 қыркүйектен бастап күшіне енеді.

Контекст

Былтыр Қазақстан мектептерінде балалардың жаппай улану оқиғалары бірнеше рет тіркелген. 2023 жылдың қыркүйек-қазан айларында оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев мектеп асханаларының санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестігіне мониторинг жүргізілгенін мәлімдеді. Соның салдарынан 771 фактте заң бұзылғаны анықталды.

Осыдан кейін денсаулық сақтау министрлігі білім беру ұйымдарында тамақтануды ұйымдастырудың жаңа стандарттарын бекіту туралы бұйрық жобасын әзірледі.