newsroom.kz жыл қорытындысын шығарып, облыстар мен республикалық маңызы бар қалалардың баспасөз хатшыларының рейтингісін түзді. Үздіктерді анықтау үшін әлеуметтік желілер арқылы кері байланыс, ресми сайттардың толықтығы және бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар басты назарға алынған, деп жазады Ulysmedia.kz.
2023 жылы елеулі әлеуметтік-саяси өзгерістер орын алған кезеңде облыс әкімдерінің баспасөз хатшылары ақпараттық саясатты және өңірлердің имиджін қалыптастыруда ерекше маңызға ие болды. Қоғаммен қарым-қатынастың тиімділігі ғана емес, сонымен бірге халықтың билікке деген сенім деңгейі де олардың кәсібилігі мен жұмысты үйлестіруіне байланысты болғанын атап өткен жөн.
Мемлекеттік органдардың баспасөз қызметтінің жұмыс процесі, әсіресе, қаңтар айындағы қайғылы оқиғалардан кейін жаңғырып, ашықтыққа құрыла бастады.
2023 жыл оқиғаларға толы болды. Әр аймақтың баспасөз қызметі өздерінің басқару дағдылары мен ресурстарына сүйене отырып, шама-шарқынша жұмыс істеді. Десе де, жауаптар жеткіліксіз болған кездер де болды. Бұл – қоғам тарапынан түрлі сауалдар туғызып, сынға ұласты. Еске салайық, сол жылы бірнеше аймақ басшылары Президенттің Жарлығымен ауыстырылды. Бұл фактор да баспасөз қызметінің динамикасына әсер еткені сөзсіз.
Олай болса, 2023 жылғы Қазақстандағы негізгі оқиғаларды еске түсірейік:
- алғаш рет 45 аудан мен облыстық маңызы бар қалалардың әкімдерін тікелей сайлау өтті, бұл билік институттарының жұмыс динамикасын өзгертті.
- 4 қарашада халық саны 20 миллион адамға жетті. Сәбилер Ұлытау және Жетісу, Атырау, Ақмола және Түркістан облыстарында дүниеге келді.
- алматылықтар Досаевқа деген сенім туралы пікірталас тудырған ауқымды петицияны іске қосты.
- Astana LRT жобасы үзілістен кейін қайта жанданды. Тұрақты қаржыландыру шартымен келесі жылдың соңына дейін Astana LRT-де эстакада бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстарын, оның ішінде рельсті монтаждауды және электрлендіруді аяқтау, сондай-ақ 8 станция салу және сынақ пайдаланумен іске қосу-жөндеу жұмыстарын бастау жоспарлануда. Қалған 10 станцияны 2026 жылдың соңына дейін іске қосу күтіліп отыр.
- 29 қазанда Қарағанды облысындағы Костенко шахтасында жарылыс құрбандары үшін аза тұту күні жарияланды.
Енді рейтингтің өзіне көшейік. Әлеуметтік желілердің кең таралуына қарамастан, аймақтардағы баспасөз қызметтерінің оларды тиімді пайдалануында айтарлықтай айырмашылықтар бар екені аңғарылады.
1 орын – Мира Сүлейменова
Түркістан облысы әкімінің баспасөз хатшысы БАҚ үшін тәуліктің кез келген уақытында қолжетімді. Қызылорда облысының 45 жастағы тумасы ведомствоның баспасөз қызметін 5 жылдан астам уақыт басқарып келеді. (2019 жылдан бастап). Бұған дейін ол Түркістан облысы Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының баспасөз қызметінің басшысы қызметін атқарды.
Сүлейменова өңірдің бұрынғы әкімі Өмірзақ Шөкеевтің кезінде жұмысқа қабылданып, қазіргі әкім Дархан Сатыбалдымен ортақ тіл таба алды. Журналистер Түркістан облысы әкімдігінің жедел жұмысын атап өтеді. Жергілікті БАҚ-пен тұрақты брифингтер өткізіліп тұрады. Бұл – басқа аймақтарда жетіспейтін нәрсе.
Айта кетейік, Түркістан облысының ресми сайтында 2023 жылдың 1 қаңтары мен 31 желтоқсаны аралығында 1750-ге жуық материал жарияланған. Аймақтың әлеуметтік желілері де белсенді. Әкімдіктің ақпараттық саясатының кемшілігі ретінде әлеуметтік желілердегі жазбалардың көбі тек қазақ тілінде жарияланатынын атап өтуге болады. Алайда, аймақтың ерекшеліктерін, атап айтқанда оның этникалық құрамын ескере отырып, бұған көз жұма қарауға болар.
Облыс әкімі әлеуметтік желілерде де белсенді жұмыс істей бастады. Бүгінгі таңда оның әлеуметтік желілердегі ресми беттерінде 20 000 жазылушы бар. Түркістандықтар әлеужеліде әкімге тікелей жүгінуге дағдыланған. Атап өтерлігі сол, әкім ешқайсысын жауапсыз қалдырмайды.
Анықтама. Түркістан облысы 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 123к жазылушы, Фейсбукте – 26 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.
2 орын – Ақмарал Олжабаева
БАҚ Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінің жұмысын әр түрлі бағалайды. Бір жағынан, мегаполистегі жоғары азаматтық белсенділік уақытында жауап алуға дағдыланған журналистердің көптеген сұрау жіберетініне әкелетіні рас.
Екінші жағынан, 2019 жылы баспасөз қызметінің басшысы лауазымына тағайындалған Ақмарал Олжабаеваның жұмысы барысында жұмыстың ашық жүйесі құрылды. Осы жылдар ішінде ол елорданың екі әкімі – Алтай Көлгінов және Жеңіс Қасымбекпен жұмыс істей алды.
Екі әкім де ақпараттық салада белсенді болды. Көлгінов, атап айтқанда, Instagram-дағы ең танымал әкімдердің бірі болды, қазір оған 134 мың адам жазылған.
2023 жылы Ақмарал Олжабаеваның басшылығымен Астананың баспасөз қызметі өз сайтында 1500-ге жуық материал жариялады. Айта кету керек, БАҚ-та айтылғандай, Астана 2023 жылы көш бастап тұр.
Анықтама. Астана 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 329 мың жазылушы, Фейсбукте – 21 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.
3 орын – Марина Шаповалова
Тәжірибелі баспасөз хатшысы Марина Шаповалова, айтпақшы, бұрын Астана әкімі Жеңіс Қасымбектің баспасөз хатшысы қызметін атқарған. Бүгінде Қарағанды облысы әкімінің баспасөз қызметін басқаратын ол жыл қорытындысы бойынша үздік үштікке кірді. Оның басшылығымен бір жыл ішінде сайтта жарияланған 2000-ға жуық материалдар әзірленді.
Әлеуметтік желілерде белсенді жұмыс істегеніне қарамастан, облыс әкімдігінің жазылушылар саны әлі 20 мыңнан аспады.
Өңірлік БАҚ облыс әкімдігінің басшылығымен оның қызметін жариялау бойынша орасан зор жұмыс жүргізуде. Бұл әкімдік пен оның ведомстволық бағынысты құрылымдарының жұмысына арналған жаңалықтарды, сұхбаттарды, фото және бейнематериалдарды тұрақты жариялауда көрініс табады. Бұл жерде БАҚ-пен тиімді өзара іс-қимыл жасай алатын Марина Шаповалованың еңбегі бар екені сөзсіз. Оның жұмысының арқасында журналистер ақпаратқа кедергісіз қол жеткізе алады, сондай-ақ қызықтырған сұрақтарға жедел жауап алу мүмкіндігіне ие.
Анықтама. Қарағанды облысы 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 14,1 мың жазылушы, Фейсбукте – 5,4 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.
Сындарлы диалог маңызды
Рейтинг көшбасшыларынан басқа, Жамбыл облысының баспасөз қызметі жұмысының жоғары деңгейін атап өтуге болады. Ол материалдарды жас санаттарына бейімдей отырып, азаматтарды ақпараттандыру үшін әртүрлі арналарды белсенді қолданады. Бұл ақпаратты облыстың барлық тұрғындары үшін қолжетімді және түсінікті етуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, жаңадан құрылған үш облыстың баспасөз қызметі (Жетісу, Абай, Ұлытау) әлі жұмыс дағдысына енген жоқ. Мәселен, Жетісу облысы Түркістан облысымен аптасына ақпаратты 20 есе аз береді. Бұл осы салалардағы баспасөз қызметтері тиімді жұмыс жасау үшін көбірек күш салуы керек екенін көрсетеді.
Айта кету керек, рейтингке Алматы қаласының баспасөз қызметі кірмеген. Дегенмен бұл мегаполис еліміздегі ең ірі және маңызды шаһардың бірі болып табылады. БАҚ-та қала басшысы Ерболат Досаевқа қатысты сын жиі кездеседі, бірақ баспасөз қызметі бұл сындарға әрдайым тиімді жауап бере бермейді. Досаевтың өзі айтқандай, қазіргі уақытта оның баспасөз хатшысы жоқ. Бұл ішінара қала әкімшілігінің нақты және дәйекті байланыс стратегиясының жоқтығын байқатқандай. Қиындықтарға қарамастан, Алматының баспасөз қызметі өз жұмысын жақсартып, БАҚ пен жұртшылық үшін ашық әрі қолжетімді бола алады деген үміт бар.
newsroom.kz рейтнигісі баспасөз қызметтерін тиімдірек жұмыс істеуге ынталандыруға, сондай-ақ халыққа ұсынылатын ақпараттың сапасын арттыруға арналған. Әлеуметтік медианың рөлі өте үлкен ақпараттық технологиялар дәуірінде бұл тәсіл ақпаратты кең аудиторияға қолжетімді және түсінікті етуге мүмкіндік береді.
Бұл рейтинг баспасөз қызметінің жұмысын бағалау құралдарының бірі ғана. Азаматтардың, журналистер мен сарапшылардың пікірі бірдей маңызды рөл атқарады. Сондықтан барлық деңгейдегі әкімдіктердің баспасөз қызметтерінің жұмысын жақсарту бойынша тиімді шешімдер әзірлеу үшін барлық мүдделі тараптар арасында сындарлы диалог жүргізуді жалғастыру қажет-ақ.
