Моңғолия президентінің бастамасымен "Шыңғыс хан" ұлттық музейінде ұлы ханның ордасы құрылып, ханның алтын ескерткіші, ақ туы және мемлекеттік хасбу мөрі орнатылды.120 келілік ескерткіш таза алтыннан жасалған, деп хабарлайды Ulysmedia.kz порталы montsame.mn сайтына сілтеме жасап.
Жыл сайынғы дәстүрлі ай күнтізбесі бойынша Моңғолияда жаңа жыл мейрамы – Яр ярнни "Элден Эрдэнэт" күні аталып өтеді. Бұл шараға Моңғолия президенті арнайы қатысады. Ұлттық музейде бұл жолы "Ханзада" атты үлкен сарай құрылып, онда алтын патша мүсіні, ұлы ақ ту және мемлекеттік мөр – Хасбу орнатылған.
Моңғолдардың тарихи деректері мен империялық мемлекеттілік дәстүрлеріне негізделген алтын ескерткішті жасау – ұлы ханның тарихи мұраны мәңгі есте сақтау және мемлекеттіліктің асыл мұрасын нығайту жолындағы ұлы міндеттерінің бірі деп санайды Моңғолия билігі.
Бұл алтын ескерткіш Шыңғыс ханның ұлы Моңғолия мемлекетін құрғанын жариялап, қолына алтын мемлекеттік мөрді ұстап тұрған тарихи сәтін бейнелейді.
Ескерткіш симметриялық композицияға және моңғол бейнелеу өнерінің дәстүріне сай реалистік дизайнға ие. Ол Шыңғыс хан мүсінінен, ұлы Моңғол империясының алтын мөрінен, ұлы хан тағы мен алтын оюлармен безендірілген мәрмәр тұғырдан тұрады.
Арыстан бейнесіндегі тұтқасы бар мөр ұлы Моңғолия мемлекетінің символы. Онда: "Ұлы Моңғолия теңіз ханының билікті Мәңгі аспаннан Иль Булхаға беру туралы жарлығы" деген жазу қашалған. Тақтың ортасында Шыңғыс ханның Онги мөрі бейнеленген күн, жел бейнесіндегі ай және желден тараған от бейнесі орналасқан. Бұл ханның ұлы істерін, оның құрған мемлекетінің мәңгілік үстемдігін және ата-бабаларынан мирас болған мемлекеттің мәңгілік өмір сүретінін білдіреді.
Жеті метр биіктіктегі бұл ескерткішті Моңғолия мемлекеттік сыйлығының иегері, мәдениет саласының еңбек сіңірген қайраткері, мүсінші Л. Болд ұлы ханның бейнесіне сүйене отырып жасаған. Ол Шыңғыс ханның ұлы Моңғолия мемлекетін құрған кезеңін және оның ұлы істерді іске асыруға деген нық сенімін бейнелейтін композиция ретінде сомдалған.
Ұлы ханның киім үлгісі мен басқа да элементтері тарихи деректерге, археологиялық қазба жұмыстары кезінде табылған артефактілерге негізделген. Мысалы, бейнедегі бас киім, қысқа жеңді сыртқы шапан, аспан символикасын білдіретін бұлтты өрнегі бар ішкі шапан, өрнектелген қайыс белдік, хан мөрі бейнеленген пышақ, өркендеудің белгісі ретінде өсімдік өрнектерімен безендірілген алтын белдік және қарапайым үлгідегі былғары етік – барлығы тарихи дәлдікпен жасалған.
Ұлы ханның тағы Бурхан Халдун тауындағы иірілген өрнектерге, мәңгі аспанды бейнелейтін бұлтты оюларға, жұлдыздар мен ғаламшарларды білдіретін құс бейнесіндегі және ұзақ өмірдің белгісі саналатын өрнектермен безендірілген.
Бұл ескерткіш Италияның Флоренция қаласындағы “Art’u di Gaetano Salmista” қола құю зауытында құйылған.
