Бас прокуратура: Қазақстандағы тұрмыстық зорлық-зомбылықты криминализациялаудың қажеті жоқ

Бас прокуратураның қоғамдық мүдделерді қорғау қызметі бастығының орынбасары Сәкен Сәмет полицияға күн сайын тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы 300-ге жуық хабарлама түсетінін атап өтті.

«Қоғам тұрмыстық зорлық-зомбылықты қайтадан қылмыстық жауапкершілікке тартуды талап етеді. Петиция 150 мыңнан астам қол жинады. Біздің академия ғылыми зерттеу жүргізген еді. Бірақ оның қорытындысы бұл құрамдарды қылмыстық жауапкершілікке тартудың қажеті жоқ екендігін анықтадық. Бұған дейін бұл құрамдар ҚР ӘҚБтК-нен ҚР ҚК-на төрт рет енгізіліп, кері қайтарылған еді. Құрамдар қылмыстық кодексте болған кезде ұзақ процедуралық әрекеттерге байланысты жәбірленушілер агрессорларға төзуге мәжбүр болды», - деді ол.

Ол 1 шілдеден бастап Қазақстанда зорлық әрекеттер үшін өтініш беруден анықтау тәртібі енгізілгенін айтты.

«Қазір дебоширді жазалау үшін жәбірленушінің мәлімдемесі қажет емес. Сондай-ақ ҚР ӘҚБтК-де тараптарды қайта татуластыру мүмкіндігі алынып тасталды. Нәтижесінде жауапқа тартылған агрессорлардың саны төрт есеге өсті (7 мыңнан 27 мыңға дейін). Біздің ойымызша, қолданыстағы әкімшілік тәртіп әлдеқайда тиімді, - деді ол.

Бұған дейін мәжіліс спикері Ерлан Қошанов Орталық Азия елдері әйелдерінің «өңірдегі гендерлік зорлық-зомбылыққа қарсы іс-қимыл: тиімді және орнықты бірлескен шешімдер іздеу» тақырыбындағы халықаралық диалог конференциясында сөз сөйледі.

Депутаттар осы саладағы заңнамалық новеллалардың жаңа пакетін әзірлеуге кірісті, деп нақтылады Мәжіліс Спикері.

«Бірінші кезекте, біз тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін жауапкершілікті қылмыстық жауапкершілікке тартуды жоспарлап отырмыз. Денсаулыққа орташа және ауыр зиян келтіргені үшін; қабылданған жағдайда тек бас бостандығынан айыру көзделетін болады. Бостандықты шектеу сияқты жазаның бұл түрі толығымен алынып тасталады. Мұнда біз үшін Өзбекстанның тәжірибесі қызықты.

Сондай-ақ, «харассмент» ұғымын енгізу жоспарлануда. Жақында депутаттар бұл тақырыпты өздерінің депутаттық сауалдарында белсенді түрде көтеруде.

Сонымен қатар, қазір әйелдер «сталкинг» сияқты құбылыспен, яғни обсессивті қудалаумен жиі кездеседі.

Мұндай әрекеттер үшін көптеген елдерде қылмыстық жауапкершілік енгізілді. Біздің елдеріміз де осындай әрекеттер үшін жазаны қатаңдату туралы ойланатын кез келді», - деді Қошанов.

Оның айтуынша, Қазақстанда әйелдер мен кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық қылмыстарын тергеу бойынша әйел тергеушілер мамандан бастады. Республика бойынша жедел-тергеу топтарының құрамына 280 әйел-тергеуші енгізілді.