Сарапшылардың мәліметі бойынша, жартыжылдықтың соңына қарай қарыз алушылар саны 8 миллион 854 мың адамға жетті, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Бірінші несие бюросының сарапшылары қазақстандықтардың банктерге, МҚҰ-ға және басқа да несие ұйымдарына қанша қарыз екенін, 2024 жылдың алғашқы алты айында азаматтар қанша несие алғанын және несиелендіру қаншалықты тез өсіп жатқанын айтты.
КӨРСЕТКІШ ӨСТІ
"2024 жылғы 1 шілдеге қарай Қазақстандағы барлық түрдегі несие ұйымдарындағы жеке тұлғалар портфелінің көлемі 21,4 трлн теңгеге жетті. Бұл сомаға есептен шығарылған келісімшарттар да кіреді және негізгі борыш пен есептелген сыйақыны қамтиды. Жыл басынан бері көрсеткіш 9%-ға өсті", - делінген жарияланымда.
Жартыжылдықтың соңына қарай қарыз алушылар саны 8 миллион 854 мың адамға жетті. Бұл 1 қаңтардағы көрсеткіштен 220 мың адамға және 3%-ға көп.
ТҰТЫНУШЫЛЫҚ НЕСИЕ
1 шілдедегі жағдай бойынша несие ұйымдарының портфеліндегі мұндай несиелердің сомасы 10,5 трлн теңгені құрайды. Бұл жыл басындағы көрсеткіштен 11%-ға артық.
"Биылғы жылғы өсу қарқыны шамамен 2023 жылдың бірінші жартыжылдығында тіркелген көрсеткіштерге сәйкес келеді. Келісімшарттар саны 9%-ға 29,7 млн бірлікке дейін, қарыз алушылар саны 3%-ға 8,1 млн адамға дейін өсті, екі жағдайда да динамика тағы да өткен жылғы көрсеткішпен салыстырылады", - деп нақтылады сарапшылар.
“ТИПТІК ҚАРЫЗ АЛУШЫ"
Көрсетілген орташа шама тұтынушылық кепілсіз несиесі бар "типтік" қарыз алушының берешегі туралы тек шамамен түсінік береді. Бұл санатқа әртүрлі адамдар кіреді – берешегі ондаған мың теңгемен өлшенетіндер де, миллиардтаған қарызы бар адамдар да бар.
"Қарыз алушылардың бір-бірінен қаншалықты ерекшеленетінін егжей-тегжейлі түсіну үшін оларды бірдей санды топтарға бөлеміз – жалпы көрсеткіштің 10%-ы, – бірақ берешек мөлшері әртүрлі. Алдымен барлық қарыз алушыларды қалған борыш мөлшері бойынша кішіден үлкенге қарай саралаймыз, содан кейін аталған топтарға бөлеміз. Топтар арасындағы шекараларды әрқайсысындағы берешектің ең жоғары сомасы бойынша жүргіземіз. Кепілсіз тұтынушылық несиесі бар қарыз алушыларды осылай бөлу нәтижесінде біз олардың 50%-ында – алғашқы бес децильдік топта – барлық осындай несиелер бойынша қалған берешек сомасы бір адамға шаққанда шамамен 608 мың теңгеден аспайтынын және олардың жиынтық борышы өнім бойынша барлық портфель көлемінің небәрі 9%-ын құрайтынын анықтаймыз", - делінген жарияланымда.
Сонымен қатар, тұтынушылық кепілсіз несиелер бойынша шамамен 22,7 млрд теңге қайтаруы керек адам бар.
ИПОТЕКА
1 шілдедегі жағдай бойынша ипотекалық несиелер бойынша қалған берешектің жиынтық сомасы шамамен 6 трлн теңгені құрайды. Бұл жыл басындағы көрсеткіштен 3,5%-ға артық.
Ипотекасы бар бір қазақстандыққа шаққандағы қалған берешектің орташа мөлшері шамамен 10,8 млн теңгені құрайды (дәл осы өнім түрі бойынша).
“Бір жағынан, ипотеканың қалған сомасы аз 10% қарыз алушы орта есеппен 1 млн теңгені өтеуі керек, ал екінші жағынан – 4 млрд теңгеге жуық қайтаруы керек адам бар", - деп жазады сарапшылар.
АВТОНЕСИЕ
1 шілдеге қарай автонесиелер портфелі 2,9 трлн теңгені құрады. Бұл жыл басындағы деңгеймен салыстырғанда 16%-ға артық.
Бір қарыз алушыға шаққандағы автонесиенің орташа сомасы – шамамен 6,1 млн теңге, бұл жыл басындағы көрсеткіштен 4%-ға артық.
"Бұл ретте қалған берешек көлемі ең аз 10% қарыз алушы орта есеппен небәрі 580 мың теңге, ал ең үлкен көлемдегі 10% – орта есеппен 16,8 млн теңге төлеуі керек. Бір қарыз алушының автонесиелер бойынша қалған төлемдерінің ең жоғары сомасы 731 млн теңгені құрайды", - деп жазады сарапшылар.