Талаптар күшейгеніне қарамастан елде несие алушылар арта түскен

Ғалиасқар Думан

III тоқсанда жеке тұлғалардың ипотека мен автокредиттерге, тұтынушылық несиелерге деген сұранысы өскен, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.

Коллаж Ulysmedia

Мұндай мәліметті Ұлттық банктің Қаржылық тұрақтылық және зерттеулер департаментінің директоры Олжас Күбенбаев 19 банк қатысқан сауалнама нәтижесіне сүйеніп мәлім етті.

ИПОТЕКА

Ол мұны банктердің мемлекеттік бағдарламалар аясында қосымша өтінім қабылдауына және құрылыс компанияларымен ынтымақтастық орнатуымен байланыстырады.

“Бір банктің ипотека өнімдеріне деген сұраныстың өсуіне бәсекелес банктердің кепіл талаптарын қатаңдатуы әсер етті. Нәтижесінде, кредит өтінімдерінің жалпы саны тоқсан бойынша 31%-ға (т/т) өсіп, 274 мыңға жетті” дейді ол.

КЕПІЛМЕН НЕСИЕ

Банктердің пікірінше, ұзаққа созылған өсімнен кейін кепілмен берілетін тұтыну кредиттеріне деген сұраныс аздап төмендеген. Бұл құбылысты банктер кепіл талаптарының қатаңдауымен байланыстырады. Алайда, кейбір банктердегі өтінім ағынының өсуіне байланысты түскен өтінімдер саны тоқсан бойынша 6%-ға (т/т) артып, 48 мыңға жеткен.

КЕПІЛСІЗ НЕСИЕ

Кепілсіз тұтыну кредиттеріне деген сұраныс реттеуге байланысты өзгерістер аясында аздап төмендегені байқалады. Дегенмен, банктердің пікірінше, сұраныстың төмендеуі тек талаптарға емес, оларды жүзеге асырудағы уақытша техникалық мәселелерге көбірек байланысты болған. Осылайша, түскен өтінімдер саны 21,8 млн-ға жетіп, алдыңғы тоқсандағымен салыстырғанда 5%-ға өскен.

АВТОНЕСИЕ

Автокредиттерге деген сұраныстың сәл өсуі, банктердің пікірінше, серіктес автосалондардың маркетингтік шараларына және олардың жартылай субсидиялаған кейбір акция өнімдерін ұсынуына байланысты. Нәтижесінде, кредит өтінімдерінің саны тоқсан бойынша 10%-ға (т/т) өсіп, 1,1 млн-ға жетті.

Банктер 2024 жылдың IV тоқсанында автокредиттер мен тұтынушылық кепілсіз қарыздарға сұраныстың артуын күтеді, ал ипотека мен кепілмен қамтамасыз етілген тұтынушылық қарыздарға сұраныстың артуы болжанбайды.

САУАЛНАМА

2024 жылдың III тоқсанында кредиттеу бойынша банктердің сауалнамасына екінші деңгейдегі 19 банк қатысқан. Сауалнаманы Ұлттық Банк тоқсан сайын несиелік ресурстарға сұраныс пен ұсыныстағы өзгерістерді бағалау мақсатында жүргізеді.

Қазақстанда 1 қыркүйектен бастап ерлі-зайыптылар бір-бірінің келісімінсіз несие ала алмайтын ереже күшіне енген. Енді банктер клиент некеде тұрғанын жүйе арқылы тексеруі керек, егер несие сомасы 1000 АЕК-тен (3,6 миллион) асатын болса, онда жұбайы немесе жұбайы келісім беруі тиіс. Жаңа ережелер бойынша, егер банк екінші жұбайынан несие алуға рұқсат алмаса, онда ол несиені есептен шығаруға міндетті болады.