Ипотекаға кімнің қолы жетіп, кімдікі жетпейді

Ілияс Бақыт
Ulysmedia коллажы

Екінші деңгейлі тұрғын үйге арналған ипотекада өзгерістер болмай қоймайды: базалық мөлшерлеме 18%, ал қарашадан бастап жылдық сыйақының шекті мөлшерлемесі (ЖСШ) 25%-дан 20%-ға дейін төмендейді, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.

ИПОТЕКАНЫҢ ЖАЙЫ ҚАЛАЙ БОЛМАҚ

Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы базалық мөлшерлеме мен жылдық сыйақы шегі арасындағы 2 пайыздық айырмашылық қаржыландырудың жиынтық құнын – мерзім мен өтімділік үшін сыйақыны, ұзақ мерзімді ипотекалық несиелердің кредиттік тәуекелін, операциялық шығындар мен капиталға қойылатын талаптарды жабуға жеткіліксіз екенін атап өтті.

Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы екінші нарыққа қосымша қысым көрсететін факторлар ретінде кепілдердің сапасының біркелкі болмауы, бағалау мен заңдық тазалықты тексеруге кететін шығындардың жоғары болуы, сондай-ақ сату кезінде нысандардың өтімділігінің төмен болуы мүмкін екенін айтты. Соның салдарынан тұрғын үй несиесін ала алатын қазақстандықтардың саны сөзсіз азаяды.

2025 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша «Отбасы банкінің» үлесі 69%-ға жетті – бұл нарықтың жеңілдетілген бағдарламалар мен қолжетімді қаржыландыруға құрылымдық тәуелділігін көрсетеді. 2026 жылы, базалық мөлшерлеме мен ЖСШ шегі 20% деңгейінде сақталған жағдайда, екінші деңгейлі банктердің нарықтық ипотекасы тек жекелеген сегменттерде ғана сақталады: жоғары бастапқы жарнасы бар премиум клиенттер арасында, қысқа мерзімдерде, жалақы алатын клиенттерде, сондай-ақ несиені қайта қаржыландыру сегментінде, егер клиенттің профилі жақсарған болса. Ал жаппай сегмент, керісінше, негізінен мемлекеттік «Отбасы банк» пен мақсатты бағдарламалар арқылы қызмет көрсетілетін болады, өйткені дәл сол жерде маржиналдық субсидиялар мен ұзақ мерзімді қаржыландыру есебінен қамтамасыз етіледі, – делінген Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының хабарламасында.

БҰҒАН ДЕЙІН

Үкімет «Наурыз» және «Наурыз-Жұмыскер» бағдарламалары арқылы кредит беру көлемін 500 млрд теңгеге дейін арттыру туралы хабарлаған болатын. Сонымен қатар, елде «Әскери баспана» бағдарламасы қайта іске қосылатыны белгілі болды.