Еркін Тәтішев пен ФТБ бастығы Тоқмәдидің ерте босатылуын қателік деп атады

Сырым Қаржас

Алматыда өткен баспасөз мәслихатында 2004 жылы қаза тапқан банкир Ержан Тәтішевтің бауыры баспасөз мәслихатын өткізді. Ол Мұратхан Тоқмадиді шартты түрде мерзімінен бұрын босату туралы бірінші сатыдағы соттың шешімімен келіспейтінін мәлімдеді, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.

Фото: Ulysmedia.kz

Толығырақ

Еркін Тәтішевтің айтуынша, Тоқмәди болған оқиғаға еш өкінбеген. Тәтішев дәлел ретінде оның түрмеде отырғанда оңды-солды таратқан сұхбаттарын келтіреді. Сондай-ақ қылмыскердің айғағы бірнеше рет өзгерген. Тәтішев Тоқмәдидің түрмеден қашпақ болғанын да еске салады.

Еркін Тәтішевтің пікірінше, осы себептерге байланысты сот Тоқмәдиді босатпау керек деп есептейді.

Федералды тергеу бюросы

2004 жылы "ТұранӘлем" банкінің қаза тапқан төрағасының отбасы осы қылмысқа тәуелсіз тергеу жүргізу үшін Федералды тергеу бюросын шақырған. Баспасөз мәслихаты барысында осы қызметтің бұрынғы директоры Луис Фри ашық мәлімдеме жасады.

Луи Фридің айтуынша, Ержан Тәтішевті ұйымдасқан қылмыстық топ рейдерлік мақсатта өлтірген.

Спикер ФТЮ-ның бұрынғы мамандары, криминалистерінен құралған тәуелсіз топтың өліммен атылған мылтық кездейсоқ атылмайтынын қалай анықтағанын айтып берді. Бірақ кейін ол осы дәлелдерге қарсы сараптама түрінде қылмысқа тапсырыс берушінің қарсылығына тап болған. 

– Қылмысты ұйымдасқан қылмыстық топ жасаған кезде оның басқа мүшелері ешқашан тергеуге алынған адамды тастап кетпейді. Мұндайда олар кез келген әдісті, соның ішінде сыбайлас жемқорлықты, сарапшыларға пара беру әдістерінің бәрін қолданады, - деді ол. 

Еркін Тәтішев пара алу фактісін кейінірек сарапшының өзі мойындағанын, ол үшін соңғысы шартты болса да жаза алғанын түсіндірді.

Луис Фридің айтуынша, бұл қылмысты Мұхтар Әбіләзов "БТА банкін" басып алудың жалғыз мақсаты үшін жоспарлаған. 

– Бұл банкті басып алу және Қазақстаннан қаражат алу мақсатында қылмысық топ құрамында жоспарлы кісі өлтіру пиғылы болды. Қазақстан соты Тоқмәдидің шартты түрде мерзімінен бұрын босату туралы өтінішін қарағанда осы фактілердің бәрін ескереді деп үміттенеміз, - деп қосты Фри.

Салдары

Еркін Тәтішев ағасы Ержанды өлтірілгеннен кейін көптеген жағымсыз жайттар болғанын мәлімдеді. 

– Халықаралық аренада Қазақстанның банк жүйесінің имиджі бұзылды. Бәрі де "инвесторлар оның бәрі ойда сақтамайды" деп ойлайды. Олай емес, инвесторлар ұмытпайды, енді олар Қазақстанмен байланысудан қорқады, - деді ол. 

Сонымен қатар, спикердің айтуынша, ағасының тапсырыспен өлтірілуі Алтынбек Сәрсенбаев, Заманбек Нұрқаділов сияқты саясаткерлерді өлтіруге жол ашып берген.

– Менің ағам өлтірілгеннен кейін, Тоқмәди қысқа ғана мерзімге сотталғаны есімде, өйткені бұл қылмыс абайсызда кісі өлтіру деп танылды. Содан кейін бірден рақымшылық жасалды, әділеттілік жоқ сияқты көрінді. Бірақ біз әділеттілікке сендік, іздедік, берілмедік. 13 жыл өтті! Шындық бәрібір ашылды. Сондықтан мен қазір де әділдікке сенемін әрі бүкіл Қазақстан халқын оған бізді қолдауға шақырамын. Заңсыз әрекеттерді жоспарлап немесе жасағандар білсін – әділдік сіздің үйіңізге бәрібір келеді! - деді Еркін Тәтішев.

Тәтішевтің хаты

Еске сала кетейік,бБизнесмен, “Кусто групп” компаниясының негізін қалаушы Еркін Тәтішев Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа хат жолдаған еді. Қонаев қаласы сотының шешімі бойынша ағасының өліміне кінәлі азамат шартты түрде бостандықта жүруі себепті президентке жүгінуге мәжбүр екенін мәлімдеген.

2018 жылғы 24 қазанда Тараз қаласында Мұхтар Әблязовтың банкир Ержан Тәтішевті өлтіруін ұйымдастыру туралы ісі бойынша сот талқылауы басталған еді. Іс материалдары бойынша 2004 жылдың желтоқсан айында Тәтішев «ТұранӘлем» банкі АҚ басқарма төрағасы кезінде аң аулап жүрген жерінде қаза тапқан. Ол кезде оның өлімі жазатайым оқиға деп танылды.

Тергеу мәліметтері бойынша кәсіпкер Мұратхан Тоқмәдидің қолындағы мылтық көлік шайқалғанда кездейсоқ атылып кеткен. 2007 жылы Тоқмәди аң аулау кезінде Ержан Тәтішевке абайсызда өлтірді деген айыппен бір жылға бас бостандығынан айырылып, бірден рақымшылықпен босатылды.

Алайда 2017 жылы Мұратхан Тоқмәди 2004 жылы Тәтішевтің өлімі жазатайым оқиға емес, Мұхтар Әблязовтың өтініші бойынша жасағанын, тапсырыспен кісі өлтіргенін мойындаған болатын.