Жұмбақ фигура: қазақстандықтар Сара Алпысқызы жөнінде не ойлайды

Сырым Қаржас
Ulysmedia.kz коллажы

Сара Назарбаева (Қонақаева) – Қазақстанның бұрынғы тұңғыш ханымы, оның өмірі, әсіресе соңғы жылдары, құпияға толы тұлға. Бір кездері ол елдің экс-президентімен бірге маңызды шараларға қатысып, қайырымдылық жобаларымен айналысқан. Алайда уақыт өте келе Сара Алпысқызының тұлғасы көлеңкеге сіңіп кеткендей болды: сұхбаттар да бермеді, салтанатты іс-шараларда да көрінбеді, тіпті Нұрсұлтан Назарбаев президент болып, әлем елдеріне ресми сапарлармен жиі барып жүрген кезінде де ешқандай ресми мәлімдеме жасаған жоқ. Сара Алпысқызы қайда кетті? Қазір оның жағдайы қалай және оны қазақстандықтар әлі де есінде сақтай ма? Мұны анықтау үшін Ulysmedia.kz тілшісі Астана көшелеріне шығып, қала тұрғындарымен тілдесті.

ОҢАЙ БОЛМАДЫ

Сара Алпысқызы туралы қарапайым халықпен сөйлесу оңай шаруа болмады. Адамдардың басым бөлігі бұрынғы президенттің отбасы жайлы айтудан үзілді-кесілді бас тартты. Ал жастар жағы тілшіге "ештеңе айта алмаймыз, Нұрсұлтан Назарбаевтың бірінші жұбайы туралы көп естіген жоқпыз" деп жауап қатты. Сонымен қатар, жасы үлкен тұрғындардың кейбірі керісінше сұрақ қойып: "Ол шынымен қайтыс болды ма?" деп таңданыс білдірді.

“ӨЗ УАҚЫТЫНДА ТАНЫМАЛ БОЛҒАН”

Кейбір тұрғындар Сара Назарбаеваны жылы еске алды. Олар оның қайырымдылық бастамалары мен балаларды қолдауға бағытталған жобаларға белсенді араласқанын айтты. Тұрғындардың сөзінше, дәл осы қоғамдық жұмысы ел есінде қалуына себеп болды.

– Оны “Бөбек” қорының негізін қалаушы, қайырымдылық ұйымдарының жетекшісі, Нұрсұлтан Назарбаевтың жұбайы ретінде білемін. Өз уақытында танымал тұлға болған, – деді бір қала тұрғыны.

– Адам өмірінде абыроймен ғұмыр кешті, ол шын мәнінде еліміздің тұңғыш ханымы болды. Қайырымдылық қорынан бастап айналысқан ісінің бәрі – лайықты, мағыналы жұмыс. Жастарға үлгі бола білді. Ол – ел есінде қалған нағыз бірінші ханым. Не айтылса да, ол – ерекше тұлға еді, – деді тұрғындардың бірі.

– Тек жетім балаларға көп көмек бергенін білемін. Басқа ештеңе айта алмаймын, – деді келесі бір респондент.

"ДАРИҒАНЫ КӨБІРЕК БІЛЕМІН"

Жас буынмен сөйлескенде олардың жас ерекшелігіне байланысты Сара Назарбаева жайлы көп біле бермейтіні байқалды. Көбі оны мектеп бағдарламасына енген “Өзін-өзі тану” пәнінің бастамашысы ретінде еске алады. Респонденттердің бірі бүгінгі күні жұртшылық оның қыздарының өмірі мен қызметі туралы анасының өзінен көбірек хабардар екенін айтты.

– Шынымды айтсам, ол кісі туралы көп білмеймін. Қайырымдылықпен айналысқанын, “Өзін-өзі тану” пәнін енгізгенін естігенмін. Негізі оның қызы Дариға туралы көбірек білемін, – деді жас жігіт.

– Мен 1990-жылдардың басында дүниеге келдім. Мектепте “Өзін-өзі тану” сабағы болғанын білемін. Ол жетім балаларға арналған қорлармен айналысқанын да естігенмін. Кейін ақпарат кеңістігінен мүлде жоғалып кетті. Қазір оның қайда екенін білмеймін. Бірақ көмектескен балалардың бәрі оған алғыс білдіретініне сенемін. Ал тұңғыш ханым мәртебесіне келсек – Қазақстан үшін, бір жағынан, ол жалғыз нағыз бірінші ханым болды. Жеке өз басым, елімізде бірінші ханым институтының пайда болып, кейін ғайып болғаны қынжылтады. Мүмкін, бізде президенттен басқа ешкім болмауы керек деп ойлайтындар бар шығар.

БАЛАЛАР ҚАЙДА КЕТТІ

Сауалнама барысында кей тұрғындар күрделі әрі сезімтал тақырыптарға да тоқталды. Солардың бірі – кезінде Сара Алпысқызының қоры арқылы шетелге асырап жіберілген қазақстандық жетім балалардың тағдыры.

– “Бөбек” қоры туралы айтар болсам: біздің қазақстандық балалар қайда? Егер олар шетелге кеткен болса, неге олардың тағдыры жайлы ақпарат жоқ? Қазір кез келген баланың қайда жүргенін бақылауға болады ғой, – деді қала тұрғындарының бірі.

ҚОРЫТЫНДЫ

Бір апта бұрын Сара Назарбаеваның қайтыс болғаны жөнінде ақпарат тараған еді, алайда бұл мәліметті экс-президенттің баспасөз хатшысы Айдос Үкібай жоққа шығарды. Сауалнама нәтижесі көрсеткендей, Сара Алпысқызына қатысты пікірлер әртүрлі болды: біреулер оның әлеуметтік жобаларға қатысқанын еске алса, енді біреулер саяси өмірдегі рөлін анық есіне түсіре алмады. Соған қарамастан, Сара Алпысқызы – тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш ханымы ретінде ел есінде қалды және оның болмысы әлі де көпшіліктің назарында болары сөзсіз.