Алматыда қамауға алынған қарақалпақ құқық қорғаушысы Ақылбек Мұратов Қазақстаннан пана іздеген адамның куәлігін алды, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
23 ақпанда Алматының жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру басқармасы Ақылбек Мұратовқа Қазақстаннан пана іздеген адамның куәлігін беру туралы шешім қабылдады.
Куәлік 2024 жылдың 23 мамырына дейін жарамды, бірақ қажет болған жағдайда мерзім тағы үш айға ұзартылуы мүмкін.
Қазақстан заңнамасына сәйкес мұндай куәлігі бар адамды экстрадициялауға болмайды. Осы құжат негізінде Мұратовқа босқын мәртебесі берілуі мүмкін. Оны прокуратура, ҰҚК және басқа да құзыретті органдар қызметкерлерінен құралған комиссия шешеді.
Мұратовтың ұсталуы және қамауға алынуы
15 ақпанда сағат 21:50-де ішкі істер министрлігінің екі қызметкері Ақылбек Мұратовты үйінен алып кеткен. Кейінірек ол сүйіктісіне қоңырау шалып, ұсталғанын айтты. Мұратовтың айтуынша, оны ұстауға қарақалпақстандық Мұхамедин Оразбайұлы Баймұрзаев қатысқан.
Бұған дейін Алматы ПД "қазіргі уақытта Қазақстанның Бас прокуратурасы Ақылбек Мұратовты экстрадициялау туралы мәселені шешеді"деп хабарлаған болатын.
17 ақпанда Мұратов Алматы ІІД уақытша оқшаулағышта өзінің адвокатымен кездесті. Оның айтуынша, белсендінің көңіл күйі жақсы болған, тек анасы үшін алаңдаған. Мұратов өзінің әріптестерін, атап айтқанда белсенді Қошқарбай Төремұратовты Қарақалпақстандағы оқиғаларды жариялау жөніндегі ісін жалғастыруға шақырды. Сондай-ақ Мұратов жұртшылықтан ақпараттық қолдау сұрайды.
Сенбі күні Алматыдағы Сот Мұратовты 40 тәулікке қамауға жіберді, ал бір күн бұрын оны тергеу изоляторына ауыстырды.
Мұратов – Өзбекстан азаматы, Қазақстанда 2010 жылдан бері тұрады. Ол Қазақстанда жүріп қарақалпақтарға белсенді көмек көрсеткен.
2023 жылдың қазан айында Өзбек дипломаттары Мұратовпен кездесу өткізіп, белсендіге өз мәлімдемелерінің үнін "жұмсартуды" ұсынды.
Қазақстанда қарақалпақ белсенділерінің тұтқындалуы
Өзбекстан билігінің сұрауы бойынша Қарақалпақстаннан бес белсенді, оның ішінде Қошқарбай Төремұратова Қазақстанда 12 ай бойы экстрадициялық қамауда болды. ҚР билігі баспана беру туралы өтініштерін қабылдамады.
2024 жылдың 9 қаңтарында Қазақстанның Маңғыстау облысы қарақалпақ диаспорасының басшысы Ниетбай Оразбаев Алматы ауруханасында қайтыс болды. 2023 жылдың мамырында ол Өзбекстанда сырттай 12 жылға бас бостандығынан айырылды. Оразбаев "билікті басып алу жөніндегі қастандыққа", "жаппай тәртіпсіздіктерді ұйымдастыруға", сондай-ақ "қоғамдық қауіпсіздік пен тәртіпке қауіп төндіретін материалдар жасауға"кінәлі деп танылды. 2023 жылдың желтоқсанында Оразбаевтың Қазақстан азаматтығынан айырылғаны белгілі болды.
Қарақалпақстандағы наразылықтар
2022 жылдың шілде айының басында Нукус, Муинак және басқа қалаларда Қарақалпақстанның егемендік мәртебесін жоятын конституциялық түзетулерге қарсы наразылықтар болды.
Бірақ билік демонстрацияларды билікті басып алу әрекеті ретінде қарастырды және акцияларға қатысушыларға Көзден жас ағызатын газ, резеңке оқтар мен түтін бомбаларын қолданғн.
Ресми мәліметтерге сәйкес, сол кезде 21 адам қаза тапты. Барлығы 243 адам жарақат алды.