Білім жүйесіндегі дау енді ғана басталғандай. Уақыт өткен сайын сұрақ анық әрі қатты айтыла бастады: қоғамды кім және не үшін адастырып жүр — министр Сүлейменова ма, депутат Смирнова ма, әлде екеуі бірге ме? Кімге қандай өтірік айтылмақ? Қазақстандағы жекеменшік мектептерді қаржыландыру жүйесі соңғы жылдардағы ең күрделі дағдарысқа айналды. Бұрын мұндай мәселелер жабық талқыланса, қазір бәрі ашық талқыланып отыр.
Жекеменшік мектептердегі қаржылық дағдарыс енді жай әңгіме емес, нақты жағдай
Жұлдыз Сүлейменова министр болып тағайындалғаннан кейін үш күн өткенде жекеменшік мектептердің басшылары министрлер үйіне келді. Дәл сол сәттен бастап мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша қаржыландыру тоқтап қалды. Сол кезде сала өкілдері «бәрі бақылауда», «төлемдер болады», «уайымдауға негіз жоқ» деп сендірген еді. Бірақ іс жүзінде бәрі басқаша болып шықты.
Бір ай өтпей жатып, алғаш болып Маңғыстау мұғалімдері дабыл қақты. Артынша шымкенттік педагогтар, одан кейін Алматыдағы қоғам белсенділері ашық түрде: төлем жоқ, жүйе тоқтап тұр, министрлік үнсіз деп мәлімдеді.
Ең алаңдатарлығы — білім министрі Жұлдыз Сүлейменова да, Мәжіліс депутаты Ирина Смирнова да мәселеге қатысты жалған «жауаптар» беруді жалғастыруда.
Смирнова қоғамды “жалған бейнемен” алдап отыр ма?
Қаржыландырудың тоқтағаны белгілі бола салысымен алғаш болып әлеуметтік желіде жазба жариялаған — Мәжіліс депутаты Ирина Смирнова. Ол — Сүлейменованың бұрынғы әріптесі әрі жақтасы. Оның жазбасы жаңа министрді ақтап қалуға арналған PR әсерін тудырды. Смирнова баршаға қатқыл түрде «мәселе шешілгенін» айтты.
Бірақ ай өтті, одан кейін тағы жарты ай өтті — өзгеріс жоқ.
Қоғам белсендісі Рафаэль Гасанов жекеменшік мектептерге қаржыландыру жүйелі түрде тоқтағанын ашық жазды. Шын мәнінде мектептерге қыркүйек, қазан, қараша айларының төлемдері түспеген.
Жазба бірден ата-аналар, мұғалімдер мен мектеп иелерінің арасында тарап кетті. Яғни мәселе төменнен айқай болып шығып жатса, жоғары жақ — үнсіз.
Ирина Смирнова — жекеменшік білім беру тақырыбы қозғалғанда Мәжілістегі ең белсенді тұлғалардың бірі. Оның эмоциялық мәлімдемелері бұрыннан белгілі. «Өрлеу» орталығына қатысты сындары әлі естен кеткен жоқ.
Сала ішінде оның жекеменшік білім беру ұйымдарымен байланысы болуы мүмкін деген әңгімелер бұрыннан айтылады. Сондықтан дәл қазір оның «бәрі жақсы» деуі күдік туғызады.
Бүгінгі жағдайға қарасақ, Смирнова Сүлейменованы «әріптестік қолдау» ретінде ғана емес, тұтас саланы адастыру арқылы қорғап отырғандай көрінеді.
Ал мектептер болса көне жүйе құлаған, жаңа жүйе жұмыс істемей тұрған «аралық кеңістікте» қалды.
Жекеменшік мектептер ұстаздарының біразы қазір жалақысыз еңбек етіп отыр. Мектеп иелері шығын есептеп әлек. Ата-аналар балаларын басқа жерге көшіру мүмкіндігін ойлай бастады. Қоғам белсенділері жоғары тұрған органдарға шағымдануға дайын.
Кімді және не үшін адастырмақ болды? Жауап әлі жоқ. Бірақ салдары — білім беру саласымен байланысты әр адамға анық көрініп тұр.