Марапат керек емес: қаңтардағы дүрбелеңге қатысты сотталушылар Тоқаевқа жүгінді

Ғалиасқар Думан

Ulysmedia.kz редакциясына қаңтар тәртіпсіздіктеріне қатысты іс бойынша күдіктілердің президент Тоқаевқа, судья Әшірбековке, ҰҚК төрағасына, Президент әкімшілігінің басшысына, ішкі істер министріне және ҚР Парламентінің депутаттарына жолдаған хатының көшірмесі келіп түсті.

TASS

Біз бұл хатты жариялауды жөн көрдік, өйткені әркімнің өз пікірін жеткізуге құқығы бар деп есептейміз. Біз бұл жерде ненің ақиқат, ненің жалған екенін білмейміз – мұны сот анықтайды деген үміттеміз.

Мәтіннің авторы белгісіз, оның астында 31адамның қолы қойылған. Хат "Біз қаңтар оқиғалары кезінде жаппай тәртіпсіздіктерді тоқтату үшін Тәуелсіздік алаңына шыққан, адамдарды сабырға үндеп, бейбітшілікке шақыруға тырысқан Қазақстан Республикасының азаматтарымыз, біз бизнес нысандарын тонаушылардан қорғадық және бізді дұрыс әрекеттеріміз бен шынайы патриотизм үшін марапаттаудың орнына тергеу изоляторларына отырғызып, мал құрлы көрген жоқ" деп басталады.

Хаттың әр жолында кею мен ашу бар.

- Жасамаған қылмыстарымызды мойындату үшін көп адамды соққыға жығып, "психологиялық және моральдық қысым" көрсетті. Бізді 20 000 террористтің бірі деп атады…

Авторлардың сөзінше, көптеген адамдар құқық қорғау органдарының жедел "жұмысын" көрсету үшін "кінәлілер" тізіміне жазықсыз енген.

- Ақиқат оларды алаңдатпады, өйткені олар шұғыл түрде кінәлілерді және негізгі қылмыскерлерді табуы керек еді, сондықтан тергеу барысында олар ақиқаттан мүлде алшақ өз "шындықтарын" алға тартты.

Хатта Тоқаевтың қаланы қорғауға ұйымшылдықпен жұмылған батырларды табуға және марапаттауға бұйрық бергенін еске салады.

- Бұл сөздер адамдарды бейбітшілікке шақыруды және Отанды тонаушылардың заңсыз әрекеттерінен қорғауды мақсат еткен біздің шынайы ниетімізді көрсетті. Біз осы үшін ғана біріктік, сол кезде ешкім біздің елге және халыққа көмектесуге деген ұмтылысымыз үшін айыпталатынымызды білген жоқ. Бізге марапат қажет емес - біз тек ҚР Заңы аясында істерімізді объективті қарауды сұраймыз.

Өздерін батыр деп санайтындар хатта тергеушілер куәгерлердің айғақтарын заңды бұза отырып жинап жатқанын айтады.

- Тергеу кезінде моральдық тұрғыдан күйзеліске ұшыраған адамдарға бұлтартпау шарасын "тергеу изоляторындағы ұстаудан" "үй қамағына" ауыстыруға, сондай-ақ айғақтар "құпия адамның" атынан берілетініне уәде береді.

- Құрметті президент мырза, Біз сізден біздің істерімізді жеке бақылауға алып, оларды адал және әділ қараудың кепілі болуыңызды сұраймыз. Бізге аяушылық танытуды сұрамаймыз, тек тергеу айыптау бағытында емес, әділетті түрде жүргізілгенін қалаймыз.

Сондай-ақ, хатта президентке Қаңтар оқиғалары бойынша Тәуелсіз комиссия құру туралы өтініш жасалды, оған халықаралық құқық қорғаушылар, қоғам қайраткерлері, тәуелсіз журналистер және үлкен тәжірибесі бар тергеушілер кіруі керек.

Сондай-ақ, Тоқаевқа күдіктілер мен сотталушылар отырған тергеу изоляторларынан шағымдар неге көбейгені түсіндірілген.

- Тергеу және қадағалау органдары бізді әртүрлі инстанцияларға, адам құқықтарын қорғау жөніндегі халықаралық ұйымдарға жүгінуге итермелейді. Біз сізден тергеу және қадағалау органдарының басшылары сізге жеткізетін барлық "фактілерді" тексеруді сұраймыз, өйткені олардың барлығы ақиқаттан алшақ. Біз әділ және ашық шындықты сұраймыз.

Қол қоюшылардың қатарында төртеуі – сотталушылардың туыстары, қалғандары – өткен аптада Алматыда басталған қаңтардағы тәртіпсіздіктер туралы іс бойынша сот процесінің қатысушылары.