Қазақстанда жазаны күшейткенмен тұрмыстық зорлық-зомбылық азаймай тұр

Аян Өрібай

Ішкі істер вице-министрі Игорь Лепеха жазаны күшейту амалы тұрмыстық зорлық-зомбылықты азайтады деген үміт ақталмағанын мәлімдеді, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.

Фото: Ашық дереккөзден

«Оның бірнеше себебі бар. Біріншіден, сотқа дейінгі және сот ісін жүргізу процесі әкімшілік іс жүргізуден түбегейлі ерекшеленеді және қатты бюрократияланған. Аталған құқықбұзушылықтар жеке айыптау істеріне қатысты. Осыған байланысты полиция дәлелдеме жинау және сотқа құқық бұзушының іс-әрекетін заңсыз беру мүмкіндігінен айырылды. Сонымен қатар жәбірленуші сотқа дәлелдемелерді өз бетінше ұсынуға, сондай-ақ қылмыскерлер мен куәгерлерді сот процесіне жеткізуге мәжбүр болған парадоксальды жағдайлар кездеседі. Шын мәнінде, бұл шарттарды орындау мүмкін емес, өйткені отбасылық-тұрмыстық қатынаста жәбірленуші агрессорға қаржылық, психологиялық, физикалық жағынан тәуелді", - дейді ол.

Вице-министрдің айтуынша, агрессорларға алдын алу шараларын дереу қабылдау принципі де жұмыс істемейді, өйткені полицейлер мұндай істер бойынша тергеуді тек сот жүргізе алады деген сілтемемен арызды өндіріске қабылдаудан бас тартқан жағдайлар көп.

Екінші себеп – санкциялар. Әдетте, отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылыққа алкогольді асыра пайдалану, жұмыссыздық, тұрмыстық тұрақсыздық және отбасының әлеуметтік-экономикалық деңгейінің төмендігі сияқты бірқатар әлеуметтік мәселелер ықпал етеді. Осыған байланысты айыппұл (200 АЕК-ке дейін немесе 500 мың теңгеге жуық.) бір ғана қылмыскерге емес, бүкіл отбасына түседі.

"Оның үстіне отбасының бір мүшесі қылмысқа тарту - бұл жайттарды жасыра-жаба түсу жағдайларын арттырды", - дейді Лепеха.

Үшіншіден, қорғау нұсқамасының тетіктері және құқық бұзушылардың мінез-құлқына ерекше талаптар белгілеу тетігі жұмысын тоқтатқан. Бұл шаралар арнайы салалық заңдармен реттеледі. Қылмыстық кодекс бүгінгі күнге дейін Әкімшілік кодекске ұқсас шектеу шараларын белгілеуге мүмкіндік бермейді.

Осыған байланысты учаскелік инспекторлар отбасылық жанжал шығаратындарды кәсіби есепке қою мүмкіндігінен айырған.