Люксембург прокуратурасы Статиге қарсы қылмыстық істе ешқандай дәлел таппағандықтан, оны біржолата жабуды ұсынады, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Стати Қазақстанда қалай ақша таба бастады
Редакцияға прокурордың бұл тұжырымы Швецияда Қазақстанның Ұлттық қорына тиесілі 75 млн доллар алынғаннан кейін келгені белгілі болды. Жылына 25 млн доллар мөлшерінде есептелетін пайыздарды ескере отырып, Стокгольм төрелік шешіміне сәйкес, Қазақстанға Статидің пайдасына төленетін жалпы сома 585 млн долларды құрайды.
Люксембургтегі қылмыстық істі 2019 жылы Қазақстанның бұрынғы әділет министрі Марат Бекетаев бастаған. Бұл оның Статидің экспроприацияланған мұнай бизнесі үшін 500 миллион доллар өтемақы төлеуге міндеттейтін Стокгольм арбитражының шешімін жою жөніндегі тағы бір сәтсіз әрекеті болды.
Бекетаевтың құмарлығы
Люксембург Бекетаевтың билікті Стати кәсіпкерлеріне алаяқтық жасады деген айыптарды тергеуге көндірген жалғыз ел. Бірақ қазір Люксембург прокуратурасы іске араласып, Бекетаев пен Bolashak Қазақстанды "жәбірленуші" ретінде көрсетуге ұмтылды деген қорытындыға келіп отыр.
Естеріңізде болса, бұған дейін антикор Бекетаевтың ұсталғанын және "аффилирленген компанияның мүддесін қорғап, талап етілмейтін қызметтерді көрсетуге жыл сайын келісімшарттар жасасу арқылы лоббизм жасады, осылайша мемлекетке аса ірі залал келтірді" деп айыпталғанын мәлімдеген еді.
Біз "аффилиирленген компания" - бұл дауда Қазақстанның мүддесін жұмыс істеуі тиіс болған Bolashak Consulting Group қазақстандық заң фирмасы екенін хабарлаған болатынбыз.
Bolashak арқылы Бекетаев шетелдік заңгерлерге, соның ішінде Herbert Smith Freehills заң фирмасына және Arcanum Global кеңесшілеріне Стати ісін жүргізуді тапсырған. Қазақстандық салық төлеушілер үшін Bolashak заң стратегиясының құны жүздеген миллион долларға түскен.
– Бекетаев Bolashak және басқа заң фирмаларының Статимен күресі бюджетке қанша шығын әкелетінін бақылауға ұмтылған жоқ, сондай-ақ оны бұл істің нәтижесі қызықтырмады, - деген Анатол Стати жұмсалған сомаларға қарамастан, оның пайдасына өтемақы төлеу туралы шешім түпкілікті болып қалатынын және шағымдануға жатпайтынын атап өтеді.
Анатол Стати неге таңғалады
Өз кезегінде молдавиялық кәсіпкер Қазақстан Бекетаевтың сот стратегиясын және Кәрім Мәсімов пен "Ескі Қазақстанның" заңсыз әрекеттерін қорғауға ақша жұмсауды жалғастырып жатқанына таңғалады.
- Бұл – салық төлеушілердің жүздеген миллион долларын ысырап ету. Сыбайлас жемқорлық фактілері бойынша тергеу жүргізіліп жатқан фирма ақшаны басқарады. Біз Швецияда $75 млн сомасы көлеміндегі Ұлттық қордың активтерін алып қойдық. Сот берген сома мен ол бойынша пайыздар бізге толық көлемде төленгенге дейін Люксембургте, АҚШ-та және басқа да елдерде Қазақстанның активтерін өндіріп алуды жалғастырамыз, - деп түсіндірді Ascom Group президенті әрі жалғыз акционері Анатол Стати.
Анықтама
Сот дауы 2010 жылы Қазақстан Статидің мұнай кен орындарын тәркілегеннен кейін туындаған. 1999 жылдан бастап Стати кәсіпкерлері Қазақстандағы Боранкөл, Толқын және Табыл блогы кен орындарына пайдаланылмайтын лицензиялары бар екі компанияны сатып алған.
Келесі онжылдықта олар бизнесті табысты барлау және өндіру компанияларына айналдыру үшін 1 миллиард доллардан астам инвестиция салды. 2008 жылдың аяғында бизнес табысты болып, мемлекетке айтарлықтай табыс әкелген. Стати дивидендтерді төлеп үлгерген сәтте, оннан астам мемлекеттік орган көп тексеру жүргізіп, ақыры Стати тараптарына қарсы теріс қылықтар бойынша айып тағылып, оның қызметкерлерін қылмыстық қудалау басталды.
Қазақстанның іс-әрекеттері Статидің инвестицияларға меншік құқығына күмән келтіріп, жүздеген миллион доллар салық төлетуге, қылмыстық санкцияларға ұшыратты. Кейінірек Стокгольм арбитражы 2010 жылдың шілдесінде Қазақстан билікігің Стати инвестицияларын мемлекет меншігіне алуын заңсыз деп тапты.