Қазақстанның Украинадағы елшілігін бес жыл басқарған Дархан Кәлетаевтің орнына Төлежан Барлыбаев барды, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Бұл қалыпты тәжірибе. Біздің елде елшілердің мемлекеттегі қызмет ету мерзімі – төрт жыл. Қаласа, бұл мерзім бірнеше жылға ұзартылуы мүмкін. Елшілер мен дипломаттардың қызмет мерзімінің өз логикасы бар. Егер дипломат бір елде тым ұзақ уақыт жұмыс істесе, ол елдің мүддесін өз еліне қарағанда көбірек ойлай бастайды. Мұндай тәжірибе әлемде кең таралған. Меніңше, Кәлетаев өз мерзімін толық өтеді, – деп түсіндірді саясаттанушы әрі бұрынғы дипломат Қазыбек Бейсебаев.
Дархан Аманұлы Кәлетаев Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданында Тұғыл кентінде туған. 1994 жылы Шығыс Қазақстандағы мемлекеттік университетті бітіргеннен кейін президент жанындағы ұлттық жоғары мемлекеттік басқару мектебін тәмамдаған. Саяси ғылымдар докторы ғылыми дәрежесі бар.
БӘРІ ҚАЛАЙ БАСТАЛДЫ
Кәлетаевтың мансабы бірден түзу жолдан басталмаған. Ол Президент әкімшілігі басшысының орынбасары, «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қорының басқарушы директоры, Сенат депутаты, Дін істері және азаматтық қоғам министрі, кейіннен Қоғамдық даму министрі қызметтерін атқарды. Украинаға аттанардың алдында бірнеше күнге премьер-министр кеңсесін басқарып, Президент әкімшілігі басшысының орынбасары ретінде де жұмыс істеп үлгерген.
Төтенше және өкілетті елші ретінде Дархан Кәлетаев 2020 жылғы ақпанда Украинаға аттанды.
Алайда оның дипломатиялық миссиясы басталмай жатып-ақ Кәлетаевтың кезінде «Самұрық-Қазына» қорының спорт бағыты мен Президенттік «Астана» клубын қамқорлығына алғаны туралы ақпарат тарады. Ол басшылық еткен кезеңде бұл құрылымдарды қаржыландыруға жыл сайын ондаған миллиард теңге бөлініп отырған. 2019 жылдың соңында сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттік Astana Motorsports командасының капитаны Артур Ардавичусты екі жыл бұрын бөлінген 800 миллион теңгені жымқырды деп айыптады.
Бұл даудың оты тұтана бастағанда оны біреулер жылдам өшіріп үлгерді – Ардавичус елден кетті, ал Кәлетаевтың бұл істегі «спорттық қамқоршы» ретіндегі рөлі тез ұмытылды.
КИЕВТЕГІ КЕЗЕҢ
Кәлетаевтың Киевтегі кезеңі, әсіресе, соғыс басталып, қазақстандықтарды қауіпті аймақтан эвакуациялау жұмыстары жүрген кезде ерекше назарға ілікті. Сол шақтағы еңбегі үшін елшілік қызметкерлері президент Тоқаевтың марапатына ие болды.
Дархан Кәлетаев Украинада соғыс өртіне оранған аймақтарда қалып қойған қазақстандықтар мен оларды эвакуациялау шаралары туралы да ақпарат беріп отырды.
2022 жылы Қалетаев күтпеген жерден Қазақстандағы Қаңтар оқиғалары туралы пікір білдіріп, «тәртіпсіздіктер ел ішіндегі бақылаудың жоғалуына, хаос пен тіпті кей аумақтарды жоғалтуға, басқарылмайтын аймақтардың пайда болуына апарып соғуы» деп мәлімдеді. Сарапшылар бұл мәлімдемесін елге оралғысы келетін ниет ретінде қабылдап, оның жаңа құрылған Абай облысына әкім болуы мүмкін екенін болжаған.
Алайда әңгіме сол күйінде қалды – Кәлетаев Украинада қала берді. Ол жаңа елшіге агреман беру мәселесі Украина сыртқы істер министрлігінде қаралып жатқанын айтып, ауыз ашып қалды. Айтпақшы, Кәлетаев Киевте журналист Айдос Садықовтың өліміне қатысты бірде-бір рет пікір білдірген жоқ.
Сондай-ақ Кәлетаевтың Каспий құбыр консорциумына (КТК) бағытталған шабуылдарға қатысты қандай да бір пікірі де жарияланбады. Сыртқы істер министрлігі бұл мәселеге байланысты дипломатиялық арналар арқылы келіссөздер жүргенін айтқанымен, Киевтегі елші үнсіз қалды.
Кәлетаевтың отанында қандай қызметке оралатыны әзірге белгісіз.
Жаңа тағайындалған елші Төлежан Барлыбаев кейінгі тоғыз жылда Қазақстанға тек іссапармен келіп жүрген дипломат. Ол 2017 жылдан бері шет мемлекеттерде еліміздің атынан түрлі қызметті атқарып келеді.
Төлежан Барлыбаев 1970 жылы 26 қарашада дүниеге келген. Ресей мемлекеттік гуманитарлық университетін бітірген. Қазақстан Сыртқы істер министрлігінде 1993 жылдан бері еңбек етеді. Әуелде ақпарат және жоспарлау басқармасының бірінші хатшысы, кейін Еуропа және Америка департаментінің бөлім бастығы, халықаралық-партиялық дипломатия басқармасының жетекшісі, министрдің көмекшісі қызметтерін атқарған.
2007 жылы Президент әкімшілігіне ауысып, сыртқы саясат орталығының бас инспекторы, кейінірек сол орталықтың меңгерушісі болды.
2017 жылдан бастап Қазақстанның Польшадағы елшілігінде кеңесші, Хорватиядағы істер жөніндегі уақытша сенімді өкілі, Нидерланд корольдігіндегі елшілікте кеңесші-елші қызметтін атқарды. Сонымен қатар Хорватиядағы Қазақстанның елшісі болып тағайындалған (қоса атқаратын елдер — Босния және Герцеговина, Черногория). Кейіннен Қазақстанның Словакиядағы елшісі болды.