Бүгін мемлекеттік рәміздердің қабылданғанына 33 жыл толды, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
АЙТУЛЫ КҮН
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері - Ту, Елтаңба және Әнұран - еліміздің егемендігі мен ұлттық бірегейлігін білдіретін аса маңызды нышандар. Олардың тарихы - Қазақстанның тәуелсіз ел ретінде қалыптасу жолындағы саяси және рухани дамуының көрінісі. Қазақстан 1991 жылы Тәуелсіздігін жариялағаннан кейін, жас мемлекетке өзінің дербес рәміздерін жасау қажеттігі туындады. 1992 жылы 4 маусымда Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі мемлекеттік Ту, Елтаңба және Әнұран туралы арнайы қаулы қабылдап, олар ресми түрде бекітілді. Бұл күн еліміздің тарихындағы маңызды белес болды және кейінірек Мемлекеттік рәміздер күні ретінде белгіленді.
МЕМЛЕКЕТТІК ТУ
Қазіргі Тудың авторы - белгілі суретші Шәкен Ниязбеков. Тудың негізгі түсі – көгілдір (ашық көк), ол бейбітшілікті, ашық аспанды және түркі халықтарына тән еркіндік ұғымын білдіреді. Тудың ортасында күн бейнесі мен оның астында қыран құс (бүркіт) бейнеленген. Бұл - жарқын болашаққа ұмтылу мен еркіндіктің символы. Ал сол жағында орналасқан ұлттық өрнек - қазақ халқының мәдени-рухани мұрасын танытады.
МЕМЛЕКЕТТІК ЕЛТАҢБА
Мемлекеттік Елтаңба байқауына 245 жоба ұсынылған. Соның ішінен Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов әзірлеген нұсқа таңдалды. Елтаңбаның жүрегінде шаңырақ бейнеленген - бұл отбасының, бірліктің, мемлекеттіліктің символы. Оны уықтар қоршап тұр, олар қоғамның тұрақтылығын білдіреді. Екі жағында қанатты тұлпарлар бейнеленген. Бұл - халықтың арман-мұратын, қиялын білдіретін мифологиялық бейне. Жоғарғы жағында жұлдыз, төменгі бөлігінде «QAZAQSTAN» жазуы орналасқан. Елтаңба - қазақ халқының дүниетанымын, тарихын және болашаққа деген сенімін көрсететін күрделі әрі терең мазмұнды нышан.
ӘНҰРАН
1992 жылы қабылданған алғашқы Мемлекеттік Әнұранның музыкасы Мұқан Төлебаев, Евгений Брусиловский және Латиф Хамидиге тиесілі болатын. Ал мәтініне бірнеше ақын атсалысқан. Дегенмен халық арасында кеңінен таралған, рухты көтеретін «Менің Қазақстаным» әні 2006 жылы Әнұран ретінде жаңартылып бекітілді. Әннің авторы - композитор Шәмші Қалдаяқов, сөзін жазған - Жұмекен Нәжімеденов. Тәуелсіздік дәуірінде мәтінге Нұрсұлтан Назарбаев түзетулер енгізіп, әнұранның ресми мәтіні сол күйде қабылданды.
ЗАҢНАМА
Қазақстан Республикасының Конституциясында және «Мемлекеттік рәміздер туралы» заңда рәміздерге қатысты нақты нормалар бекітілген. Әр азамат оларды құрметтеуге, дұрыс қолдануға міндетті. Туды немесе Әнұранды бұрмалау - заңмен жазаланатын құқықбұзушылық.
ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПКЕРШІЛІК
ҚР Қылмыстық кодексінің 372-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туын, Мемлекеттік Елтаңбасын немесе Мемлекеттік Әнұранын қорлау - қылмыс болып саналады. Бұл бап бойынша:
Рәміздерді қорлаған адам 2000 айлық есептік көрсеткішке (АЕК) дейінгі мөлшерде айыппұлға, не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына, не 600 сағатқа дейінгі қоғамдық жұмыстарға, не 2 жылға дейін бас бостандығын шектеуге немесе бас бостандығынан айыруға тартылуы мүмкін.
ӘКІМШІЛІК ЖАЗА
Егер әрекет қылмыстық құрамға жетпесе, кей жағдайда бұл құқықбұзушылық Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодекстің 434-бабы (“Ұсақ бұзақылық”) бойынша қаралуы мүмкін. Мұнда да айыппұл немесе қамауға алу түріндегі жаза қолданылады.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ АРЕНА
Қазақстанның мемлекеттік рәміздері халықаралық аренада еліміздің бет-бейнесін танытады. Әлемдік спорттық сайыстарда көк Ту көтеріліп, Әнұран орындалған сәттер - ел абыройының көрінісі. Бұл - рәміздердің тек ішкі емес, сыртқы саясаттағы да рөлін көрсетеді.