Каспий құбыр консорциумы (КҚК) инфрақұрылымына жасалған шабуылдар аясында Қазақстан балама бағыттар арқылы мұнай экспорты көлемін арттыруда, деп хабарлайды Ulysmedia.kz.
Сенімсіз балама
Reuters агенттігі мұнай-газ саласындағы бес дереккөзге сілтеме жасап, желтоқсанда Қазақстан КҚК арқылы тасымалданатын мұнайдың бір бөлігін «Баку — Тбилиси — Джейхан» (БТД) құбыр желісіне бағыттайтынын жазды. Теңіз және Қашаған кен орындарынан алынған шикізат танкерлерге жүктеліп, Каспий арқылы Бакуге жеткізіледі. Онан әрі Грузия арқылы мұнай Түркияға жіберіледі.
— Қазақстан желтоқсан айында БТД арқылы Ақтау каспий порты арқылы жеткізілетін мұнай көлемін шамамен 188 мың тоннаға дейін арттыруды жоспарлап отыр. Бұл қараша айына қарағанда 30% көп. Оның ішінде 170 мың тоннасы «Теңізшевройлдан», 18 мың тоннасы Қашағаннан жеткізіледі, — деп жазады Reuters.
Дегенмен, БТД КҚК-ны толық алмастыра алмайды — Ақтау портындағы жүктеу лимиттері мен азербайжан құбыр желісіне жіберілетін қазақстандық мұнайдың максималды пайызы кедергі жасайды. Себебі, Азербайжанның Azeri Light мұнайы сапасы бойынша Теңіз мұнайынан жоғары. Оларды тек белгілі бір аралыққа дейін ғана араластыруға болады, әйтпесе әдетте Brent-ке қарағанда қымбат сатылатын Azeri Light бағасы төмендейді. Сонымен қатар, тамыз айында БТД арқылы экспорт уақытша тоқтатылған еді — Әзербайжан құбырының бір резервуарында хлоридтердің жоғары мөлшері анықталды. Тексерулер көрсеткендей, бұл қазақстандық мұнаймен байланысты болмаған. Дегенмен, осындай оқиғалардың қайталануы мүмкін екендігіне кепілдік жоқ.
КҚК МАҢЫЗЫ
КҚК арқылы Қазақстан мұнайы экспорттың 80%-дан астамы тасымалданады. Украиналық дрондардың шабуылынан кейін Новороссийск портындағы үш терминалдың бірі зақымдану себебінен жұмысын тоқтатты. Екінші ВПУ (шығарылатын кеме тірек құрылғысы) жоспарлы жөндеуде. Мұнайды айдау операциялары 29 қарашадан 1 желтоқсанға дейін тоқтатылды. Осы аптада қайта басталды, бірақ қазір тек үшінші причал жұмыс істеп тұр, сондықтан жалпы көлем күрт төмендеді. Қазақстан үшін КҚК-ға жасалған шабуыл маңызды проблема болып табылады, себебі басқа маршруттарды пайдалану шектеулі. Сонымен қатар, ресейлік құбыр жүйесі украиналық шабуылдардан кейін шекті қуатта жұмыс істейді, сондықтан қосымша қазақстандық мұнайды орналастыру мүмкіндігі жоқ.
— Қазақстан өндірушілері шикізат мұнайды Ресей порттары арқылы Новороссийск пен Усть-Лугаға KEBCO брендімен және Германияға «Дружба» құбыр желісі арқылы да жөнелтеді, бірақ бұл маршруттар аз тиімді және ресейлік оператор «Транснефтьтің» өткізу қабілетіне тәуелді, — деп еске салады Reuters.