13 қарашада Қазақстанның тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың інісі Болат Назарбаев қайтыс болды. Марқұмның Қазақстанда да, басқа мемлекетте де дәулеті болғаны ешкімге құпия емес. Оның әйелдерінің бірімен ажырасқан кезде көп "активін" жоғалтқаны, содан кейін жылжымайтын мүліктері 2022 жылдың қаңтарынан кейін Назарбаевтар кланының проблемалары шеңберінде "тәркілеу" қаупіне ұшырады. Ulysmedia.kz редакциясы осы ретте еліміздің экс-президентінің бауыры қандай мұра қалдырғанын анықтауға тырысты.
Активтерді тәркілеу
2020 жылы Болат Назарбаев өзіне табыс әкелген басты активінен айырылды. Ол – Қазақстандағы ең ірі "Алтын Орда" базары, "Барыс" авто нарығы және "Барыс-4” көтерме базары еді. Сол жылы мемлекет жекешелендіру мәмілелеріне қарсы шығып, активтердің бәрі әуелі мемлекет меншігіне алынып, кейін басқа инвесторларға сатылды.
Сонымен қатар, қайтыс болардан аз уақыт бұрын прокуратура Қазақстандағы экс-президенттің ағасына тиесілі жерлерді алуға бастамашы болғаны белгілі. Кейбір деректерге сүйенсек, оған жалпы ауданы 244 га болатын 59 учаске тиесілі болған. Базарлардағы жағдай сияқты, ол осы жерлердің барлығын "күмәнді жағдайларда" сатып алғаны анықталды.
Болат Назарбаевтың белгілі үш сарайы орналасқан учаскелер мемлекетке қайтарылатын жер тізіміне кіретіні-кірмейтіні әлі белгісіз, бірақ тәркіленген жағдайда марқұмның туыстары бұл мүлікті талап ете алмайды.
Алматыдағы сарайлар
2022 жылы тәуелсіз журналистер сол сарайлардың бірін тапқан болатын. Ауданы 72 сотық жер Алматыда Оңтүстік саябақ пен Ботаникалық бақ арасында орналасқан. Онда округтегі ең үлкен жеке зәулім үй салынған. Үйдің өзінен басқа, алаңда спорт алаңы, субұрқақ, гараж және тағы бірнеше аула ғимараты бар. Бұл мүліктің ауданы кемінде 1,5 мың шаршы метрді құрайды.
Марқұмның басқа мүліктері де оңтүстік астанада орналасқан. Тағы бір сарайы Оңдасынов көшесіндегі Әл-Фараби даңғылының жоғары жағында тұр. Кешен үлкен үйден, беседкалардан, жылыжайлардан, бау-бақшадан және басқа да құрылыстардан тұрады. Оның не мақсатта салынғанын журналистер анықтай алмаған. Жылжымайтын мүліктің жалпы ауданы шамамен 3 га құрайды.
Үшінші сарай қаланың Медеу ауданында орналасқан. Учаске 3 га жерді құрайды.
Шетелдегі жылжымайтын мүлік
Шетелдік жылжымайтын мүлікке келетін болсақ, сарапшылар Болат Назарбаевтың бұл бағытта өз уақытында проблемалары болғанын айтысады. Ол ажырасқаннан кейін бұрынғы әйелі Майра Құрманғалиева мен өгей ұлы Данияр Кесікбаевқа 20 миллион долларға Нью-Джерсидегі зәулім үйді қалдыруға мәжбүр болды.
Майамидегі құны 5 миллион долларлық, терезесінен мұхит көрініп тұратын кондоны ол сатып үлгерді. Білетіндер сол тұста бұл схема әдеттегі алаяқтыққа өте ұқсас екенін атап өткен.
Барлық шетелдік мүліктің ішінде марқұмның тек Манхэттенде пәтері қалды. Ол пәтердің Нью-Йорк қор биржасының тарихи ғимаратындағы Уолл-стриттегі №55 үйде орналасқаны белгілі.
2007 жылдың сәуір айында Назарбаев 164 шаршы метр пәтерді 2,7 миллион долларға сатып алды. Үш жатын бөлме және үш ваннасы бар үлкен үй. Бірақ 2016 жылы ол бұл нысанды Батыржан Ахметов деген адамға – оның коллекторлық кеңсесінің директорына сенімгерлік басқаруға берді. Бұл адам бұрынғы президенттің қайтыс болған ағасының мұрагерлеріне пәтердің кілтін бере ме, жоқ па – енді оның адалдығына байланысты.