«Мемлекет – нашар қожайын»: заңгер ҚБТУ-ды мемлекетке қайтару туралы

Ол оқу орнын мемлекетке қайтару туралы шешім әділдік орнату үшін қабылданғанына күмән келтірді. 

- Мемлекет – нашар қожайын. Бұл – мен бірнеше рет қайталаған аксиома. Тиімді елдердің өзінде мемлекеттік басқару бюрократия мен икемсіздіктен зардап шегеді. Ал Қазақстанда, мұнда мемлекеттік аппараттың тиімділігіне қатысты үлкен сұрақтар бар, жағдай одан әрі қиындай түседі, деп есептейді Есімханов.

2018 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ЖАҒДАЙ

Заңгердің айтуынша, 2018 жылға дейін ҚБТУ «ҚазМұнайГаздың» (квазимемлекеттік құрылым) меншігінде болған және құлдырау кезеңін бастан өткерген: студенттер жаппай кетіп жатты, техникалық мамандықтарға қабылдау тоқтап қалған, материалдық-техникалық база құлдырап, халықаралық бағдарламалар жабылды, университет қарызға белшесінен батты.

ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУДЕН КЕЙІНГІ ӨЗГЕРІСТЕР

2018 жылы ҚБТУ халықаралық аудитормен анықталған нарықтық баға бойынша аукцион арқылы NNEF қорына сатылды. Есімханов бұл мәміленің ашық өткенін және сол кезде ешқандай сұрақ туындамағанын атап өтті. Алты жыл ішінде жеке инвестор университетті түбегейлі өзгертті:

• студенттер саны 2 мыңнан 7,5 мыңға дейін өсті,
• білім беру бағдарламаларының саны 16-дан 68-ге дейін артты,
• университет халықаралық жобаларға қатысып, профессорлық-оқытушылық құрамын күшейтті,
• жатақханалар мен спорт кешендері салынды, инфрақұрылым жаңартылды,
• жақында болған өрттен кейін университет жекеменшік қаражат есебінен тез арада қалпына келтірілді.

- Мен өзім ҚБТУ-да қазан айында болып қайттым және таңғалдым: цифрлық кен орындары, жұмыс берушілермен әріптестік – бәрі әлемдік жетекші университеттер деңгейінде. Мұның бәрі тек жеке инвестициялардың арқасында мүмкін болды, дейді заңгер.

НЕГЕ МЕМЛЕКЕТ АКТИВТІ ҚАЙТАРЫП ЖАТЫР

Заңгердің айтуынша, активтерді қайтару жөніндегі комитеттің университетті мемлекетке қайтару туралы шешімді не үшін шығарғаны түсініксіз. «Заңсыз иемдену» туралы түсінік қолда бар фактілерге қайшы келеді: аукцион өтті, аудит жүргізілді, нарықтық баға белгіленді.

ЕНДІГІ ЖАҒДАЙ

Есімханов университеттің қайтадан мемлекет басқаруына өтуі бюрократияның күшеюіне және басқару сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін екенін ескертті. 

- Мемлекеттік университеттер көбінесе тиімсіз басқару, мықты мамандардың кетуі және халықаралық бағдарламалардың жабылуы сияқты проблемаларға тап болады. ҚБТУ да көп ұзамай проблемалы активтер қатарына еніп, бірнеше жылдан кейін қайта сатылуға мәжбүр болады, деп болжады заңгер.